Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi
Ushbu kitob, "Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi" fani bo'yicha amaliy mashg'ulotlar uchun mo'ljallangan qo'llanma bo'lib, pedagogika institutlarining biologiya ta'lim yo'nalishi talabalari uchun tavsiya etiladi. Qo'llanma talabalarga nazariy bilimlarini amaliy mashg'ulotlarda chuqurroq o'zlashtirishlariga va amaliy ko'nikmalarni hosil qilishlariga yordam beradi. Unda, shuningdek, tana a'zolarining yoshga bog'liq o'zgarishlari haqida ma'lumot beriladi.
Asosiy mavzular
- Bolalar va o'smirlarning o'sish va rivojlanish qonuniyatlari: O'sish va rivojlanish tushunchasi, yoshga oid davrlar, heteroxroniya, akseleratsiya va irsiyat kabi tushunchalar mohiyati, bolalarda tana va bosh o'sishi nisbati, qiz va o'g'il bolalarning o'sishidagi farqlar.
- Asab tizimi fiziologiyasi va yoshga bog'liq xususiyatlari: Markaziy va vegetativ nerv sistemalarining tuzilishi, bo'limlari va funksiyalari, bolalarda asab tizimining rivojlanish xususiyatlari.
- Oliy nerv faoliyatining yoshga bog'liq xususiyatlari: Oliy nerv faoliyatining tiplari, shartli va shartsiz reflekslar, ularning biologik ahamiyati, uyqu va tush ko'rish mohiyati.
- Ko'rish organi: Ko'rish organining tuzilishi, yordamchi apparati, bolalarda ko'rish analizatorining rivojlanish xususiyatlari.
- Eshitish va muvozanat organi: Eshitish va muvozanat organlarining tuzilishi, o'zaro bog'liqligi, bolalarda eshitish analizatorining rivojlanish xususiyatlari.
- Hid bilish va ta'm bilish organlari: Burun bo'shlig'ining tuzilishi, hid bilish retseptorlari, tilning tuzilishi, ta'm bilish retseptorlari.
- Terining tuzilishi: Terining qavatlari, retseptorlari, vazifalari, yoshga bog'liq xususiyatlari.
- Skelet sistemasi va fiziologiyasi. Umurtqa pog'onasi va ko'krak qafasi suyaklari: Umurtqa pog'onasining qismlari, umurtqa suyaklarining tuzilishi, ko'krak qafasining tuzilishi, bolalarda umurtqa pog'onasining rivojlanish xususiyatlari.
- Yelka kamari va qo'lning erkin suyaklari: Yelka kamari suyaklari, qo'lning erkin suyaklari, ularning tuzilishi va yoshga bog'liq rivojlanish xususiyatlari.
- Bosh skeleti: Miya qutisi suyaklari, yuz suyaklari, bolalarda bosh skeletining rivojlanish xususiyatlari.
- Muskul sistemasining tuzilishi: Bosh, yuz, bo'yin va gavdaning yuza hamda chuqur muskullari, ularning tuzilishi va vazifalari, bolalarda muskul sistemasining rivojlanish xususiyatlari.
- Ko'krak qafasi va qorin muskullari: Ko'krak qafasi va qorin muskullarining tuzilishi, vazifalari.
- Ichki sekretsiya bezlari va yoshga bog'liq xususiyatlari: Ichki sekretsiya bezlarining tuzilishi, joylashishi, vazifalari, ularning yoshga bog'liq rivojlanish xususiyatlari.
- Ovqat hazm qilish organlarining yoshga oid xususiyatlari: Og'iz bo'shlig'i, xalqum, qizilo'ngach, me'da, ichaklar, jigar va me'da osti bezining tuzilishi va funksiyalari, bolalarda ovqat hazm qilish organlarining rivojlanish xususiyatlari.
- Qon aylanish sistemasining yoshga oid xususiyatlari va gigienasi. Qon tomirlar sistemasi, yurak va uning tuzilishi: Qon tomirlar sistemasi, yurakning tuzilishi, bolalarda qon aylanish sistemasining rivojlanish xususiyatlari.
- Qon aylanish doiralari: Katta va kichik qon aylanish doiralari, ularning vazifalari.
- Nafas organlarining yoshga bog'liq xususiyatlari: Nafas olish organlarining tuzilishi, vazifalari, bolalarda nafas olish organlarining rivojlanish xususiyatlari.
- Ayirish organlarining yoshga qarab yuz beradigan xususiyatlari: Ayirish organlarining tuzilishi, vazifalari, bolalarda ayirish organlarining rivojlanish xususiyatlari.