Экология
Ushbu kitob "Ekologiya" fanidan amaliy mashg'ulotlarni o'tash uchun metodik qo'llanma bo'lib, 5850100 - "Atrof-muhit muhofazasi" bakalavriat ta'lim yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada ekologiya fanining asoslari, ishlab chiqarish jarayonlarida atrof-muhitga ta'siri, transport vositalaridan chiqadigan zararli moddalar va ularni kamaytirish usullari, suv resurslaridan oqilona foydalanish kabi mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Ekologiya fanining asoslari: Ekologiya fanining mohiyati, atrof-muhit tushunchasi, ekologik muammolar va ularning sabablari, ekologik muvozanat, ekologiya fanining asoschilari va asosiy ekologik atamalar.
- Ishlab chiqarishda havoni ifloslanishini hisoblash: Lok-bo'yoq sexlaridan chiqadigan zararli moddalarni hisoblash, bo'yash jarayonida havoga tarqaladigan moddalar miqdori, aerozol va erituvchi bug'larining massasini aniqlash.
- Tuproqlarni kimyoviy moddalar bilan ifloslanishini baholash: Qishloq xo'jaligi tuproqlarining ifloslanish darajasini baholash, zararli moddalar konsentratsiyasi, zarar koeffitsientini aniqlash va tuproqdan foydalanish imkoniyatlarini baholash.
- Suv va undan oqilona foydalanish: Tabiiy suvning ifloslanish darajasini baholash, suvning ifloslanish koeffitsientini (SIK) aniqlash, oqova suvlarni tozalash usullari va ularning samaradorligini aniqlash.
- Tabiiy resurslar turlari: Tabiiy resurslarning tasnifi, tugaydigan va tugamaydigan resurslar, resurslar bilan ta'minlanganlikni baholash, o'rmon resurslari va ularning ahamiyati, viloyatning ekologik muvozanatini baholash.
- Avtomobillar chiqindi gazlarining tarkibini o'rganish: Avtomobillarning ichki yonuv dvigatellari sababli zararli chiqindilar hosil bo'lishi, chiqindi gazlar tarkibi, ularga ta'sir etuvchi omillar.
- Avtotransportning atrof-muhitga ta'siri: Avtomobillarning atmosferaga ta'siri, chiqindi gazlar tarkibi, havoni ifloslanish darajasini hisoblash, zararli moddalarni kamaytirish usullari.