Халқ удумлари
Maqolada o‘zbek xalqining urf-odatlari, xususan, “kampir o‘ldi” va “it irillar” marosimlari etimologiyasi va mohiyati tahlil qilingan. Janubiy O‘zbekistonning nikoh marosimlari va yoshlarga oid urf-odatlari etnografik nuqtai nazardan o‘rganilgan. "Alpomish" dostonida ushbu urf-odatlarning aks etishi misolida tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Etnografizmlar: Marosimlar, an'analar, udumlar va e'tiqodlarga oid so'z va atamalar etnografizmlar deb nomlanadi.
- Nikoh munosabatlari va o'smirlik-barkamollik davri: Janubiy O'zbekiston aholisining ijtimoiy-maishiy turmush tarzida nikoh munosabatlari va o'smirlik-barkamollik davri bilan aloqador etnografizmlar tarixiy asarlarda anchagina.
- "Kampir o'ldi" udumi: Nikoh to'yi tarkibiga kiruvchi qadimiy udum bo'lib, kelinning uyida yoki kuyov xonadonida amalga oshirilgan. Maqsad kelinning serfarzand bo'lishini tilash.
- "It irillar" udumi: Kuyov kelin xonasiga kirishidan oldin aytiladigan udum. It bo'lib irillaydigan kampir kelin tomonidan bo'lishi kerak.
- "Alpomish" dostonidagi udumlar talqini: Dostonda "kampir o'ldi" va "it irillar" udumlari aks etgan, lekin ularning tartibi biroz farq qiladi. Aslida dastavval "it irillar" udumi bajarilgach, keyin "kampir o'ldi" o'tkaziladi.