Элементарные звеня
Ushbu kitob avtomatik rostlash nazariyasiga bag'ishlangan bo'lib, tizimlarning dinamik xususiyatlarini tahlil qilish va ularni loyihalash usullarini ko'rib chiqadi. Kitobda turli xil elementlarning xususiyatlari, ularning matematik modellari va chastota xarakteristikalari batafsil yoritilgan. Materiallar amaliy misollar bilan mustahkamlangan, bu esa talabalarga va muhandislarga avtomatik rostlash tizimlarini tahlil qilish va sintez qilishda yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Zveno tushunchasi: Zveno - bu dinamik munosabatlarga ega tizimning elementi. Turli zvenolar elektr, gidravlik, mexanik asosga ega bo'lishi mumkin, lekin bir xil funksional guruhga tegishli bo'lishi kerak. Bir guruhga mansub zvenolarning kirish va chiqish signallari bir xil differentsial tenglamalar bilan ifodalanadi.
- Kuchaytiruvchi zveno: Kuchaytiruvchi zvonoda chiqish qiymati har bir vaqtda kirish qiymatiga proportsionaldir. Uning tenglamasi algebraikdir, dinamik jarayonlar va buzilishlarsiz signalni uzatadi.
- Integrallovchi zveno: Integrallovchi zvonoda chiqish qiymati kirish qiymatining integraliga proportsionaldir. Uning differentsial tenglamasi mavjud, va Laplas usuli orqali yechiladi. Integrallovchi zvenoning uzatish funktsiyasi 1/Tp ko'rinishiga ega, bu yerda T - doimiy vaqt.
- Aperiodik zveno: Aperiodik zvenoga differentsial tenglama mos keladi. Kirish qiymatining o'zgarish xususiyatini aniqlash uchun uzatish funktsiyasi ishlatiladi. Aperiodik zveno ko'pincha birinchi tartibli inertsion zveno deb ataladi.
- Tebranuvchi zveno: Tebranuvchi zvenoga differentsial tenglama mos keladi. Zvenoning o'tish jarayonining xususiyati uning xarakterli tenglamasining ildizlariga bog'liq. Tebranish darajasi damping koeffitsienti bilan belgilanadi.
- Differentsiallovchi zveno: Differentsiallovchi zvenoning chiqish qiymati kirish qiymatining vaqt bo'yicha hosilasiga proportsionaldir. Agar kirish va chiqish qiymatlari bir xil o'lchamga ega bo'lsa, unda koeffitsient sekundlarda o'lchanadi.
- Kechiktiruvchi zveno: Kechiktiruvchi zvenoda chiqish qiymati kirish qiymatini aniq takrorlaydi, lekin ma'lum vaqtga kechikish bilan. Bunday zvenoning uzatish funktsiyasi e^(-pt) ko'rinishiga ega, bu yerda τ - kechikish vaqti.
- Tipik zvenolarning chastota xarakteristikalari: Chastota xarakteristikalari zvenolarning chastota sohasidagi xatti-harakatini tasvirlaydi. Ular amplitudali-fazali xarakteristika (AFH), amplitudali-chastotali xarakteristika (ACH) va fazali-chastotali xarakteristika (FCH) kabi ko'rinishlarda ifodalanadi.