Эстетиканинг асосий категориялари
Ushbu kitob estetika fanining asosiy tushunchalarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda estetikaning predmeti, vazifalari, kategoriyalari va ularning o'zaro bog'liqligi tahlil qilinadi. Kitobda go'zallik, ulug'vorlik, fojiaviylik, hajviylik kabi asosiy estetik kategoriyalar batafsil ko'rib chiqiladi hamda san'at, tabiat va jamiyatdagi namoyon bo'lish shakllari yoritiladi. Kitob so'ngida estetik ta'limotning yirik namoyandalari va ularning g'oyalari haqida ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Estetikaning predmeti va vazifalari: Estetikaning falsafiy fan sifatidagi o'rni, uning predmeti, tadqiqot obyekti va jamiyatdagi vazifalari aniqlanadi. Estetikaning boshqa fanlar bilan aloqadorligi ham ko'rsatib o'tiladi. Shuningdek, estetik fikr tarixida estetikaning predmeti va vazifalari haqidagi qarashlar tahlil qilinadi. Borliqni estetik o'zlashtirishning maqsadi ochib beriladi.
- Estetikaning asosiy kategoriyalari: Go'zallik, ulug'vorlik, fojiaviylik va hajviylik kabi estetik kategoriyalarning mohiyati, o'ziga xos xususiyatlari va o'zaro bog'liqligi ko'rib chiqiladi. Kategoriyalarning insonning borliqni estetik o'zlashtirishidagi roli va ahamiyati yoritiladi. Har bir kategoriyaning san'at, tabiat va jamiyatdagi namoyon bo'lish shakllari tahlil qilinadi.
- Uyg'unlik (garmoniya) estetik tamoyil sifatida: Uyg'unlikning estetik kategoriya sifatidagi mohiyati ochib beriladi. Uyg'unlikning inson va borliq munosabatlaridagi ahamiyati ko'rsatiladi. Shuningdek, uyg'unlikning jamiyat, tabiat va san'atdagi namoyon bo'lish shakllari yoritiladi. Sharq mutafakkirlarining uyg'unlik haqidagi qarashlari tahlil qilinadi.
- Shaxs (inson) go'zalligi: Shaxs go'zalligi kategoriyasining mohiyati tahlil qilinadi. Shaxsning ma'naviy-ruhiy dunyosi uning tashqi go'zalligi bilan uyg'unlashganda o'ziga xos ajoyib joziba kasb etishi yoritilgan