Рахит (Этиология, патогенез, клиника, диагностика, лечение, профилактика)
Ushbu kitob raxit kasalligi, uning etiologiyasi, patogenezi, klinikasi, diagnostikasi, davolash va profilaktikasiga bag'ishlangan. Kitobda raxitning kelib chiqishi, organizmga ta'siri, kasallik belgilari, tashxislash usullari, davolash yo'llari va oldini olish choralari batafsil yoritilgan. Kitob tibbiyot institutlari talabalari va magistratura rezidentlari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Raxitning ta'rifi va tarixi: Raxit - o'sib borayotgan organizmning kasalligi bo'lib, D vitaminining yetishmasligi natijasida kelib chiqadi. Kasallikning asosiy klinik sindromi suyak tizimining shikastlanishidir. Raxit qadim zamonlardan beri ma'lum bo'lib, 1650-yilda ingliz vrachi Glisson tomonidan batafsil o'rganilgan.
- Kaltsiy va fosfor almashinuvi: Kitobda kaltsiy va fosforning organizmdagi roli, ularning so'rilishi, metabolizmi va suyak to'qimasidagi ahamiyati batafsil yoritilgan. D vitamini, paratgormon va kaltsitonin kabi gormonlarning kaltsiy va fosfor almashinuvidagi roli ham ko'rsatilgan.
- Raxitning sabablari: Raxitning asosiy sababi D vitamini yetishmasligidir. Bundan tashqari, kaltsiy va fosforning yetarli darajada qabul qilinmasligi, quyosh nurlarining yetishmasligi, noto'g'ri ovqatlanish, ba'zi kasalliklar va dori-darmonlar ham raxitga olib kelishi mumkin.
- D vitaminining metabolizmi: Kitobda D vitaminining organizmdagi metabolizmi, uning faol shakllari va ta'sir mexanizmlari batafsil tushuntirilgan. D vitaminining suyak to'qimasi, ichak va buyraklarga ta'siri ko'rsatilgan.
- Raxitning klassifikasiyasi va klinik ko'rinishi: Raxitning turli shakllari, ularning klinik belgilari va og'irlik darajalari batafsil tasvirlangan. Kasallikning boshlang'ich davri, avj olish davri, tuzalish davri va qoldiq oqibatlari ko'rsatilgan.
- Raxitning diagnostikasi: Raxitni tashxislash usullari, klinik tekshiruvlar, laboratoriya testlari va rentgen tekshiruvlari batafsil yoritilgan. Sulkovich sinamasi va boshqa diagnostik testlar haqida ma'lumot berilgan.
- Raxitning profilaktikasi: Raxitning oldini olish choralari, antenatal profilaktika, post natal profilaktika, D vitamini preparatlarini qabul qilish tartibi va dozalari batafsil tushuntirilgan.
- Raxitni davolash: Raxitni davolash usullari, D vitamini preparatlari, kaltsiy preparatlari, massaj, fizioterapiya va boshqa davolash usullari batafsil yoritilgan. Gipervitaminoz Dning oldini olish choralari ko'rsatilgan.