Основы валеологии

Ushbu kitobda talabalarning salomatligini mustahkamlash va ularni jismoniy tarbiya yordamida har tomonlama rivojlantirish masalalari ko'rib chiqilgan. Kitobda valeologiyaning asosiy tushunchalari, jamiyatda sog'lom turmush tarzini shakllantirish, talabalarda jismoniy faollikka bo'lgan ehtiyojni uyg'otish, shuningdek, jismoniy tarbiya darslarida zamonaviy usullarni qo'llash masalalari yoritilgan. Kitob tibbiyot xodimlari, o'qituvchilar va talabalar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

Valeologiyaga kirish: Valeologiya fanining asosiy tushunchalari, vazifalari va boshqa fanlar bilan aloqasi, sog'lom turmush tarzining mohiyati.
Valeologiya kursini tashkil etish: O'zbekistonda aholi salomatligini muhofaza qilish asoslari, shaxsiy profilaktikaning ahamiyati, talabalar valeologiyasining konseptual asoslari.
Valeologiya ta'lim tizimi: Valeologiya mashg'ulotlari shakllari, sog'lomlashtirish usullari, sog'liqni mustahkamlashning an'anaviy bo'lmagan usullari, bo'sh vaqtdan oqilona foydalanish.
Talabalarni o'qitishning faol usullari: Talabalarning jismoniy barkamolligini boshqarish, har tomonlama tayyorgarlikni baholash, jismoniy tarbiya jarayonida pedagogik nazorat, samarali usullar, pedagogik asoslar, umumiy jismoniy tayyorgarlikning ahamiyati.
Talabalarni valeologiya bo'yicha monitoring qilish: Jismoniy mashg'ulotlarga bo'lgan ehtiyojni faollashtirish, reyting tizimi, o'zini baholash va nazorat qilish usullari, jismoniy rivojlanish va tana tuzilishini baholash mezonlari, jismoniy tayyorgarlikni baholash mezonlari, pedagogik nazorat tizimi.
Valeologiya ta'lim jarayonida tarbiya: O'qituvchining shaxsiyati, talabalarni tarbiyalash omili, shaxsiy yondashuv, o'zini nazorat qilish, musobaqalar, O'rta Osiyo xalqlari o'yinlari.
Salomatlikning psixologik asoslari: Psixodiagnostika, individual xususiyatlar, nerv faoliyati, temperament, shaxsni shakllantirish psixologiyasi, salomatlikning psixologik masalalari.
Harakat faolligi va salomatlik: Sportda mashg'ulot yuklamalari, jismoniy mashqlarning energetik qiymati, maktab o'quvchilarining yuklamalarini dozalash, talabalarning jismoniy tarbiyasida yuklamalarni normallashtirish, quruq issiq iqlim sharoitida jismoniy mashqlar.
Salomatlikni yaxshilash uchun ilmiy asoslangan vositalar: Shaxsning tipologik xususiyatlari va harakat sifatlari o'rtasidagi bog'liqlik, jismoniy rivojlanish ko'rsatkichlari va ularni yaxshilash vositalari, talabalarning qon aylanishi va yurak-qon tomir tizimining ishlashini yaxshilash vositalari, harakat sifatlarining o'zaro bog'liqligi.
Talabalarga valeologiya bo'yicha ma'lumot berish: Talabalar salomatligining kompyuter-telemetrik kompleksi, yurak ritmini kuzatuvchi, interfeyslar, dasturiy ta'minot, tana yog'ini tahlil qilish tarozilari.
Oziqlanish va salomatlik: Oziqlanish va inson hayoti, ortiqcha vazn bilan oziqlanish, oziqlanish va kasalliklar, ratsional oziqlanish.
Sport va milliy o'yinlar: Talabalar uchun sport, harakatli va milliy o'yinlar salomatlikni mustahkamlash vositasi sifatida. Markaziy Osiyo xalqlari o'yinlari, talabalar musobaqalari ("Umid nihollari", "Barkamol avlod", "Universiada").
Ortirilgan immunitet tanqisligi sindromi (OITS): OITSni yuqtirish usullari, immunitet tanqisligi virusi, OITS diagnostikasi, OITS bilan bog'liq kasalliklar, davolash.
Salomatlikni buzuvchi omillar (chekish, alkogol, giyohvandlik): Chekish, alkogol va giyohvandlikning salomatlikka salbiy ta'siri, ularga qarshi kurashish usullari.