Diffеrеntsiаl psiхоlоgiya
Ushbu kitob differensial psixologiya kursidan ma'ruzalar matni bo'lib, unda individual psixologik farqlarning nazariy va amaliy jihatlari, ontogenezda psixik rivojlanishning turli bosqichlari, xarakter va temperament muammolari, qobiliyatlar, genotip va muhitning individual xususiyatlarga ta'siri kabi masalalar yoritilgan. Kitob talabalar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Differensial psixologiyaning predmeti: Differensial psixologiyaning mohiyati, nazariy asoslari, amaliy jihatlari va boshqa psixologiya sohalari bilan aloqasi. Psixologiyaning turli yo'nalishlari va olimlarning hissasi ko'rib chiqiladi.
- Oliy nerv faoliyati individual xususiyatlari shakllanishining omili sifatida: Asab tizimi xususiyatlari, ularni o'rganish metodikalari, xulq-atvor mexanizmlari va asab tizimi tiplarining o'zaro aloqadorligi.
- Differensial psixologiyada temperamentlar muammosi: Temperament tushunchasi, uning tabiatini o'rganish tarixi, ifodalovchi belgilar, tiplarning psixologik tavsifi va diagnostika qilish usullari.
- Differensial psixologiyada xarakter muammosi: Xarakter tushunchasi, tiplarni yaratish muammosi, aktsentuatsiyasi, tarkibi, sifatlari va shakllanishi haqidagi qarashlar.
- Xarakter va temperamentni o'rganish metodlari: Kuzatish, tajriba, suhbat, so'rovnoma, biografiya, egizaklar metodi, intellektual testlar va ularga qo'yiladigan talablar.
- Qobiliyat shaxsning individual-psixologik xususiyati: Qobiliyatlarning tabiati, tarkibi, nazariyalari, umumiy va maxsus qobiliyatlar, aqliy rivojlanishning ilk kurtaklari.
- Individual-psixologik tafovutlarning umumiy va maxsus nazariyalari: Gumoral, morfologik va MNS faoliyatiga asoslangan nazariyalar, shuningdek turli olimlarning qarashlari tahlili.
- Genotip va individual xususiyatlarning shakllanish muhiti: Genotip va fenotip tushunchalari, irsiyat va muhit ta'sirini o'rganish yo'nalishlari, individual farqlar tabiati.
- Differentsial psixologiyadagi qarashlar tarixi: Differensial psixologiyaning rivojlanishidagi eng sodda qarashlar (astrologiya, xiromantiya, fiziognomika, frenologiya), Galton va boshqa olimlarning hissasi.
- Ontogenezda psixik rivojlanishning turli bosqichlari: Ontogenetik rivojlanish bosqichlari muammosi, maktabgacha, kichik maktab yoshi, o'smirlik va o'spirinlik davrlarida shaxs rivojlanishining o'ziga xosliklari.