Влияние структурных превращений на процессы ударного и неударного создания дефектов в кристаллах кварца

Ushbu kitob Sharohat G‘anievna Boboyorovaning nomzodlik dissertatsiyasi avtoreferati bo‘lib, unda kvarts kristallarida strukturaviy o‘zgarishlarning zarbli va zarbsiz nuqsonlar hosil bo‘lish jarayonlariga ta’siri o‘rganilgan. Dissertatsiya kristallar fizikasi va materialshunoslik sohasiga oid bo‘lib, kvarts kristallarining radiatsiya ta’siriga chidamliligini oshirish masalalariga bag‘ishlangan.

Asosiy mavzular

• Tadqiqotning dolzarbligi: Radiatsion materialshunoslikning dolzarb muammolaridan biri – nurlanish ta’sirida hosil bo‘ladigan nuqsonlarning mexanizmlarini o‘rganish.
• Ishning maqsadi: Kvars kristallarida strukturaviy o'zgarishlarning zarbli va zarbsiz nuqsonlar hosil bo'lish jarayonlariga ta'sirini o'rganish.
• Tadqiqot usullari: Optik spektroskopiya, EPR, lyuminessensiya va ion nurlanishi usullari.
• Olingan natijalar: Turli nurlanishlar (protonlar, deytronlar, alfa-zarralar) ta'sirida kvarts kristallarida hosil bo'ladigan nuqsonlar turlari va konsentratsiyalari aniqlangan. Amorf faza hosil bo'lishining nurlanish dozasiga bog'liqligi aniqlangan. Nuqson hosil bo'lish mexanizmlari taklif qilingan.
• Ilmiy yangilik: Kvars kristallarida amorf faza hosil bo'lishining zarbli va zarbsiz nuqson hosil bo'lishiga ta'siri o'rganilgan.
• Amaliy ahamiyati: Olingan natijalarni kvarts kristallarni sintez qilish usullarini takomillashtirishda, radiatsiya ta'siriga chidamli materiallar yaratishda qo'llash mumkin.