Умумий ва анорганик химия
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, noorganik va analitik kimyo fanlarining asosiy tushunchalari, qonuniyatlari va amaliy qo'llanilishini o'z ichiga oladi. Kitobda kimyoviy reaksiyalar, termodinamika, elektrokimyo, eritmalar va kompleks birikmalar kabi muhim mavzularga e'tibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari: Atom-molekulyar ta'limot, valantlik, moddalar massasining saqlanish qonuni, ekvivalentlar qonuni, Avogadro qonuni, tarkib doimiylik qonuni.
- Atom tuzilishi. D.I. Mendeleyevning davriy qonuni va elementlar davriy sistemasi: Atomning Бор modeli, kvant sonlari, Паули prinsipi, Гунд qoidasi, elementlarning davriy o'zgarishi.
- Kimyoviy bog'lanish va uning turlari: Kovalent bog'lanish, ion bog'lanish, metall bog'lanish, molekulalararo ta'sir turlari, vodorod bog'lanish.
- Kimyoviy jarayonlar borishining asosiy qonuniyatlari. Termodinamika tushunchalari: Sistema, energiya saqlanish qonuni, ichki energiya va entalpiya, Gess qonuni, izobar-izotermik potensial.
- Kimyoviy reaksiyalarning kinetikasi: Reaksiya tezligi, molekulyarlik va tartibi, massalar ta'siri qonuni, temperatura ta'siri, kataliz.
- Kimyoviy muvozanat: Kimyoviy muvozanat, muvozanatga ta'sir etuvchi omillar (konsentratsiya, bosim, temperatura), Le-Shatelye prinsipi.
- Dispers sistemalar. Eritmalar: Dispers sistemalar klassifikatsiyasi, eruvchanlik, konsentratsiya ifodalash usullari, osmos, Рауль qonunlari.
- Elektrolitlarning eritmalari: Elektrolitik dissotsilanish nazariyasi, диссоцияланиш darajasi, izotonik koeffisiyent, suvning ion ko'paytmasi, pH.
- Tuzlarning gidrolizi: Gidroliz turlari, gidrolizlanish darajasi, gidroliz doimiysi, ta'sir etuvchi omillar.
- Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari: Asosiy tushunchalar, oksidlovchilar va qaytaruvchilar, turlari, tenglamalarni tuzish usullari.
- Elektrokimyoviy jarayonlar: Elektrod potensiali, galvanik elementlar, korroziya, elektrokimyoviy анализ.
- Kompleks birikmalar: Kompleks birikmalar, tuzilishi, nomenklaturasi, xossalari, valentlik nazariyasi, kristall maydon nazariyasi, molekulyar orbitalar usuli.