Ўзбек тили

Ushbu matn O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat Pedagogika Universitetining o'zbek tili kafedrasi tomonidan nashrga tayyorlangan "O'zbek tili" nomli o'quv-uslubiy qo'llanma haqida ma'lumot beradi. Qo'llanma oliy o'quv yurtlarida ta'lim boshqa tillarda olib boriladigan guruhlari uchun mo'ljallangan bo'lib, o'zbek tilini o'rganishda yordam beradi. Unda o'zbek tilining grammatikasi, leksikasi va madaniy jihatlari yoritilgan. Qo'llanma o'zbek tilini o'rganuvchilarga nutqini o'stirish, lug'at boyligini oshirish va madaniy bilimlarni mustahkamlashga yordam beradi.

Asosiy mavzular

  • O'zbekiston Respublikasi Mustaqilligi kuni: Mavzu O'zbekiston mustaqillikka erishgandan so'ng mamlakatda ro'y bergan siyosiy, iqtisodiy va madaniy o'zgarishlarni, milliy ramzlarning (bayroq, gerb, madhiya) qabul qilinishini, O'zbek tiliga Davlat tili maqomi berilishini va Konstitutsiyaning qabul qilinish jarayonini yoritadi. Shuningdek, mustaqillik yillarida ta'sis etilgan unvonlar va O'zbekistonning rivojlanish yo'lini aks ettiradi.
  • O'zbek tili - O'zbekiston Respublikasining Davlat tili: Mavzu O'zbek tilining davlat tili sifatidagi ahamiyati, uning rivojlanish tarixi, Alisher Navoiyning o'zbek adabiy tiliga qo'shgan hissasi, o'zbek yozuvining bosqichlari (arab, lotin, kirill), va lotin yozuviga asoslangan o'zbek alifbosining joriy etilishi haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, o'zbek tilining go'zalligi va uni asrash zarurligi ta'kidlanadi.
  • Bizning Vatanimiz - O'zbekiston: Ushbu mavzu O'zbekistonning go'zal tabiati, boy yer osti boyliklari, sanoati, shaharlari, va xalqning mehmondo'stligi haqida ma'lumot beradi. O'zbekistonning ona-Vatan ekanligi, inson uchun tug'ilib o'sgan joyi qanchalik muhimligi ta'kidlanadi.
  • Toshkent - O'zbekiston Respublikasi poytaxti: Mavzu Toshkentning qadimiy tarixi, sanoat markazi sifatidagi ahamiyati, ilmiy va madaniy hayoti, diqqatga sazovor joylari, muzeylari va metro tarixi haqida ma'lumot beradi. Toshkent "non shahri", "bog' shahri", "mehmondo'st shahar" va "do'stlik shahri" sifatidan yoritiladi.
  • O'zbekistonning tarixiy shaharlari: Bu mavzu O'zbekistonning qadimiy shaharlari - Samarqand, Buxoro va Xiva haqida ma'lumot beradi. Ularning tarixi, me'moriy yodgorliklari, ilmiy va madaniy ahamiyati ochib beriladi. Amir Temur va Ulug'bekning Samarqand rivojiga qo'shgan hissasi ta'kidlanadi.
  • Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat Pedagogika Universiteti tarixi: Mazkur mavzu Toshkent Davlat Pedagogika Universitetining tashkil topishi, rivojlanishi, fakultetlari, taniqli bitiruvchilari va universitetning bugungi kundagi faoliyati haqida ma'lumot beradi.
  • Men tanlagan kasb: O'qituvchi kasbining ahamiyati, sharafi, mas'uliyati va jamiyatdagi o'rni haqida hikoya qilinadi. O'qituvchining fazilatlari, o'quvchilarga munosabati va o'z kasbiga bo'lgan muhabbati ta'kidlanadi.
  • Yil fasllari: Mavzu yil fasllari - bahor, yoz, kuz va qishning o'ziga xos xususiyatlari, tabiatdagi o'zgarishlar, har bir faslga tegishli urf-odatlar, bayramlar va hikmatli so'zlar haqida ma'lumot beradi.
  • Tabiat qo'ynida. O'simliklar va hayvonot olamida: Ushbu mavzu inson va tabiatning o'zaro bog'liqligi, tabiatni asrash zarurligi, ekologik muvozanat, o'simliklar va hayvonot olamiga muhabbat, va tabiatni muhofaza qilishga bag'ishlangan.
  • O'zbek xalqining urf-odatlari: Mavzuda o'zbek xalqining urf-odatlari, an'analari va marosimlari, jumladan, tug'ilish, beshik to'yi, alla, hayitlar, o'lim va dafn marosimlari, osh va boshqa milliy udumlar haqida ma'lumot beriladi.
  • Jismoniy tarbiya va sport. Milliy sport turlari: Mazkur mavzu jismoniy tarbiya va sportning ahamiyati, sport turlari, O'zbekistondagi sportchilar, Olimpiya o'yinlari va milliy kurash (o'zbekcha kurash) haqida ma'lumot beradi.
  • O'zbekiston buyuk allomalar vatani: Ushbu mavzu O'zbekiston hududida yashab ijod etgan buyuk allomalar, olimlar va mutafakkirlar haqida hikoya qiladi, ularning fan va madaniyatga qo'shgan hissalarini yoritadi.
  • Mashhur o'zbek yozuvchi va shoirlari: Bu mavzu o'zbek adabiyotining taniqli vakillari - Alisher Navoiy, Bobur, Furqat, Abdulla Qodiriy, Oybek, Hamid Olimjon, Zulfiya, Abdurauf Fitrat, Usmon Nosir, Abdulla Qahhor, Erkin Vohidov va boshqalarning hayoti va ijodi haqida ma'lumot beradi.