Некоторые биохимические параметры молока (регуляция лактации, способы определения белка, жира и углеводов в молоке)
Ushbu o'quv qo'llanma biologik kimyoning muhim bo'limlaridan biri - sut va laktatsiya biokimyosiga bag'ishlangan. Unda laktatsiya, sut tarkibi, yangi tug'ilgan chaqaloqlar uchun sutning qiymatini belgilovchi omillar va sut tarkibiy qismlarini o'rganish usullari bilan bog'liq masalalar bayon etilgan. Qo'llanma biologik kimyo kafedrasi dotsenti Karimov Sh.F., kafedra mudiri, professor Sultonov R.G., dotsent Ziyomutdinova Z.K. tomonidan tayyorlangan.
Asosiy mavzular
- Laktatsiya: Laktatsiya - murakkab biokimyoviy jarayon bo'lib, unda butun ona organizmi ishtirok etadi, moddalar almashinuvi va barcha organlar funktsional holatida sezilarli o'zgarishlar yuz beradi. Laktatsiya funktsiyasi bir qator o'zaro bog'liq jarayonlar bilan belgilanadi: mammogenez - bezning rivojlanishi, laktogenez - tug'ruqdan keyin sut sekretsiyasining boshlanishi, laktopoэz - sut sekretsiyasini qo'llab-quvvatlash.
- Sutning kimyoviy tarkibi: Sutning kimyoviy tarkibi hayvon turiga qarab farq qiladi. Unda suv, oqsillar, lipidlar, uglevodlar (laktoza), organik kislotalar, vitaminlar (A, D, E, C, riboflavin, tiamin, niatsin), xolin, kaltsiy, fosfat, temir, mis, kobalt, kul va boshqa elementlar mavjud. Ushbu komponentlarning miqdori sutning sifatini belgilaydi.
- Gormonlar va biologik faol moddalar: Sut tarkibida gormonlar (prolaktin, oksitotsin, kortizol, estrogenlar, progesteron, insulin, kaltsitonin, tireoid gormonlari), o'sish omillari va boshqa biologik faol moddalar mavjud. Ushbu moddalar laktatsiya jarayonini tartibga solishda, yangi tug'ilgan chaqaloqning metabolizmiga ta'sir qilishda va boshqa fiziologik funktsiyalarda muhim rol o'ynaydi.
- Sut fermentlari: Sut tarkibida lipaza, laktaza, fosfataza, reduktaza, peroksidaza, katalaza kabi fermentlar mavjud. Ushbu fermentlar sut tarkibiy qismlarining parchalanishida va o'zgarishida ishtirok etadi.
- Sutning himoya xususiyatlari: Ona sutida immunitetni ta'minlovchi immunglobulinlar, lizotsim, laktoferrin, interferonlar kabi himoya omillari mavjud. Ushbu omillar bolani infektsiyalardan himoya qilishga yordam beradi.
- Emizikli ayolning ovqatlanishi: Emizikli ayolning ovqatlanishi xilma-xil bo'lishi, to'liq oqsil, yog', mineral tuzlar, mikroelementlar va vitaminlarni o'z ichiga olishi kerak. Sut oqsili sintezi uchun ayniqsa muhim bo'lgan oqsil miqdori etarli bo'lishi kerak.