Воздушная навигация
Ushbu kitob havoda harakatlanuvchi samolyotlarni boshqarish, navigatsiya va uchishga oid asosiy tushunchalar, qoidalarni o'z ichiga oladi. Kitob samolyotning joylashuvi, tezligi, shamol ta'sirini hisobga olish, shuningdek, navigatsiya tizimlari va uskunalarini ishlatish kabi mavzularga to'xtalib o'tilgan. Bundan tashqari, kitobda xavfsizlik choralari va favqulodda vaziyatlarda nima qilish kerakligi haqida ma'lumotlar mavjud.
Asosiy mavzular
- Asosiy navigatsiya tushunchalari va ta'riflari: Navigatsiya bilan bog'liq atamalar va tushunchalar, masalan, samolyotning joylashuvi, traektoriyasi, yo'nalishi va boshqalar.
- Yerning shakli va o'lchamlari: Yerning geometrik xususiyatlari, kartalar va ularning aviatsiya sohasidagi qo'llanilishi.
- Samolyotning nisbiy koordinatalarini aniqlash: Samolyotning joylashuvini boshqa ob'ektlarga nisbatan aniqlash usullari.
- Shturmanlikka tayyorgarlik: Parvozga tayyorgarlik jarayoni, kartalar, hisob-kitoblar va boshqa zaruriy ma'lumotlar.
- Havoda navigatsiyaning umumiy qoidalari: Parvoz qilish, yo'nalishni aniqlash va xavfsizlikni ta'minlash bo'yicha asosiy ko'rsatmalar.
- Navigatsiya xavfsizligini ta'minlash: Favqulodda vaziyatlarni oldini olish va ularga tayyor bo'lish bo'yicha choralar.
- Kurs sistemalarini qo'llash: Samolyotning yo'nalishini aniqlashda kompaslar va boshqa qurilmalardan foydalanish.
- Vizual yo'nalish: Yer ob'ektlariga qarab yo'nalishni aniqlash.
- Doppler o'lchagichini qo'llash: Samolyotning tezligi va yo'nalishini Doppler effekti yordamida aniqlash.
- Avtonom bo'lmagan navigatsiya tizimlari: Radio signallari va boshqa tashqi manbalarga asoslangan navigatsiya tizimlari.
- Uzoqlikni o'lchovchi radio navigatsiya tizimlari: Radio signallari yordamida masofani aniqlash tizimlari.
- Burchak o'lchovchi radio navigatsiya tizimlari: Radio signallari yordamida burchaklarni aniqlash tizimlari.
- Samolyot radiolokatsiya stantsiyasini qo'llash: Samolyotlarda radar yordamida yo'nalishni aniqlash va ob'ektlarni topish.
- Sun'iy yo'ldosh radio navigatsiya tizimlari: Sun'iy yo'ldoshlar orqali navigatsiya qilish tizimlari (GPS, GLONASS va boshqalar).