Jiyda o’simligining biomorfologik xususiyatlarini maktab o’quvchilariga o’rgatish metodikasi

Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlim vazirligi tomonidan nashr etilgan boʻlib, Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika institutining Tabiatshunoslik va geografiya fakultetida tayyorlangan. Kitob biologiya oʻqitish metodikasi kafedrasi tomonidan bitiruv malakaviy ishi sifatida taqdim etilgan. Asosiy mavzu jiyda oʻsimligining biomorfologik xususiyatlarini maktab oʻquvchilariga oʻrgatish metodikasiga bagʻishlangan. Kitobda jiydaning Oʻzbekistondagi tarqalishi, biologik xususiyatlari, qishloq xoʻjaligidagi ahamiyati, dorivorlik xususiyatlari va oʻquv jarayonida qoʻllash usullari haqida maʼlumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

O'zbekistonda tarqalishi: Jiydaning O'zbekiston hududidagi tarqalish areali, o'sish mintaqalari va to'qayzorlardagi ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan. Daryo bo'ylarida, cho'l va adir mintaqalarida o'sishi, shuningdek, turli tuproqlarga moslashganligi yoritilgan.
Biomorfologik xususiyatlari: Jiydaning vegetativ va generativ kurtaklari, gullash va mevalash jarayonlari, barg tuzilishi, ildiz tizimi, novdalarning o'sishi va boshqa biologik xususiyatlari tasvirlangan. Meva shakllari, danak tuzilishi va mevalarning tarkibi ham o'rganilgan.
Qishloq xo'jaligidagi ahamiyati: Jiydaning qishloq xo'jaligida tutgan o'rni, mevalarining serxosiyatliligi, tarkibidagi vitaminlar, oqsillar va minerallar haqida ma'lumot berilgan. Tuproqni boyitishdagi roli, ihota sifatida foydalanish va bolarilar uchun oziq bo'lishi kabi jihatlar yoritilgan.
O'quvchilarga o'rgatish metodikasi: Jiydani maktab darslarida o'qitish usullari, darsdan tashqari mashg'ulotlar, ekskursiyalar va tajribalar orqali o'quvchilarga bilim berish yo'llari tavsiya etilgan. O'quvchilarni botanika fani bilan tanishtirishda mahalliy o'simliklardan foydalanishning ahamiyati ko'rsatilgan.
Davolash xususiyatlari: Ushbu jiydaning bolalardagi ich ketishini davolashga yordam beradi, oshqozonni mustahkamlaydi, shamollashga qarshi yaxshi davodir, bronxit alomatlarini kamaytiradi, turli vitaminlarga boydir A, S, E vitaminlar va boshқa organik moddalarga boydir. Shuningdek, Yiringli yaralarni takomillashtirishga ërdam beradi,orak xarakatini faollashtiradi. Saraton kasalligini davolashda ta'sir etkazadi va Kuchli antioksidantlarga egadir, kalit kasalligini davolaydi.