Генетика фанидан лаборатория машғулотлари.

Ushbu kitob genetika fanining asosiy tushunchalari, qonuniyatlari va amaliy ahamiyatiga bag'ishlangan laboratoriya mashg'ulotlari uchun qo'llanma hisoblanadi. Unda genetika, molekulyar biologiya va selektsiya sohalariga oid nazariy ma'lumotlar, amaliy mashqlar, masalalar yechish usullari keltirilgan. Kitob talabalarga genetika fanini chuqurroq o'zlashtirishlariga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Mikroskopning tuzilishi va xillari. Ular yordamida irsiyatning moddiy asosini o'rganish: Mikroskopning tuzilishi, xillari, ishlash prinsiplari va irsiyatning moddiy asosini o'rganishda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Mikroskop yordamida hujayra tuzilishini va irsiy materiallarni ko'rish va o'rganish usullari tushuntiriladi.
Xromosomalar morfologiyasini o'rganish: Xromosomalarning tuzilishi, shakli va soni, turlari haqida ma'lumot beriladi. Somatik va jinsiy hujayralarda xromosomalarning holati va turli organizmlarda xromosomalar to'plamini o'rganish usullari ko'rsatiladi.
Hujayraning mitoz bo'linishi: Mitozning bosqichlari, jarayonlari va ahamiyati haqida ma'lumotlar keltirilgan. Mitozning asosiy genetik voqealari, xususan, xromosomalarning taqsimlanishi va hujayra bo'linishining tartibga solinishi tushuntiriladi.
Hujayraning mejoz bo'linishi: Mejozning bosqichlari, jarayonlari va ahamiyati, mitozdan farqi tushuntirilgan. Mejozda gomologik xromosomalarning konjugatsiyasi va krossingoveri kabi genetik jarayonlar batafsil tasvirlangan.
Irsiyatning molekulyar asoslarini o'rganish: DNK va RNKning tuzilishi, nukleotidlarning joylanishi, genetik kod va oqsil sintezi jarayonlari haqida ma'lumot beriladi. Molekulyar genetikaning asosiy tushunchalari va tamoyillari tushuntiriladi.
Chang naychasining o'sishi, qo'sh urug'lanish: O'simliklarda urug'lanish jarayoni, spora va gametalar hosil bo'lishi, chang naychasining o'sishi, qo'sh urug'lanish kabi mavzular yoritilgan.
Monoduragay chatishtirish: Monoduragay chatishtirishning mohiyati, Mendelning birinchi va ikkinchi qonunlari, allellar va genotiplar haqida ma'lumot beriladi. Genetik masalalarni yechish usullari ko'rsatilgan.
Chala dominantlik: Chala dominantlik hodisasi va uning genetik analizdagi ahamiyati tushuntiriladi. Avlodlarda belgilarni ajralish qonuniyatlari ko'rib chiqiladi.
Taxliliy (bekkros) chatishtirish: Taxliliy chatishtirishning mohiyati, usullari va genetik analizda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Dg gipotetik genlar ishtirokidagi sxemalar bilan ko'rsatilgan.
Diduragay chatishtirish: Diduragay chatishtirishning mohiyati, Mendelning uchinchi qonuni, genlar mustaqil taqsimlanishi va avlodlarda belgilarni ajralish qonuniyatlari haqida ma'lumot beriladi. Genetik masalalarni yechish usullari ko'rsatilgan.
Poliduragay chatishtirish: Poliduragay chatishtirishning mohiyati, avlodlarda belgilarni ajralish qonuniyatlari haqida ma'lumot beriladi. Poliduragayda genetik masalalarni yechish usullari ko'rsatilgan.
Genlarning komplementar ta'siri: Genlarning komplementar ta'siri va uning genetik analizdagi ahamiyati tushuntiriladi. Avlodlarda belgilarni ajralish qonuniyatlari ko'rib chiqiladi.
Genlarning epistaz ta'siri: Genlarning epistaz ta'siri va uning genetik analizdagi ahamiyati tushuntiriladi. Dominant va retsessiv epistaz hodisalari ko'rib chiqiladi.
Genlarning polimer ta'siri: Genlarning polimer ta'siri va uning genetik analizdagi ahamiyati tushuntiriladi. Miqdoriy belgilarni irsiylanishi va polimeriya hodisasi ko'rib chiqiladi.
Jins bilan birikkan belgilarnining naslga o'tishi: Jinsiy xromosomalar va jins bilan birikkan belgilar haqida ma'lumot beriladi. Jins bilan birikkan kasalliklarning nasldan-naslga o'tish xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
Genlarning birikkan holda naslga o'tishi. Krossingover: Genlarning birikkan holda naslga o'tishi va krossingover hodisasi tushuntiriladi. Xromosomalarning genetik xaritalarini tuzish usullari ko'rsatilgan.
Polipoidiya xodisasi: Polipoidiya hodisasi, avtopolploidiya va allopolploidiya tushunchalari haqida ma'lumot beriladi. Polipoidiyaning o'simliklar evolyutsiyasi va selektsiyasidagi roli ko'rib chiqiladi.
Populyasiyada kechadigan genetik jarayonlarni o'rganish: Populyasiya tushunchasi, genofond va allel chastotalari haqida ma'lumot beriladi. Hardy-Weinberg qonuni va populyatsiyaning genetik tuzilishi ko'rib chiqiladi.
O'simliklarni miqdoriy belgilarini o'rganish: Miqdoriy belgilar va ularning genetik tuzilishi haqida ma'lumot beriladi. Variatsion statistika usullari va o'simliklarda miqdoriy belgilarni o'rganish usullari ko'rib chiqiladi.
O'zgaruvchanlik xillari. Mutatsion o'zgaruvchanlik: O'zgaruvchanlikning turlari, modifikatsion va mutatsion o'zgaruvchanlik haqida ma'lumot beriladi. Mutatsiyalar va ularning sabablari, mutagenez va uning turlari ko'rib chiqiladi.