Пептид ва оқсиллар. Уларнинг тузилиши ва синтези
Ushbu kitob peptidlar va oqsillar tuzilishi, sintezi hamda ularning organizmdagi ahamiyatiga bag'ishlangan. Ma'ruzada oqsillarning tuzilish darajalari, xossalari, tasnifi va sintezi batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda peptidlar va oqsillarni gidrolizlash, tarkibini aniqlash usullari, hamda ularning ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan. Ma'ruza talabalarga mo'ljallangan bo'lib, ularga peptidlar va oqsillar haqida chuqur bilim berishni maqsad qiladi.
Asosiy mavzular
- Peptid va oqsillarning tuzilishi va sintezi: Oqsil molekulalarining hosil bo'lish reaksiyalari, oqsilning makrotuzilishi hosil bo'lishining kimyoviy asoslari o'rganiladi. Oqsillarning organizmdagi vazifalari tushuntiriladi.
- Ko'riladigan masalalar: Polipeptid zanjir hosil bo'lishining asosida polikondensatsiya reaksiyasi yotishi va peptid guruhini amid bog'i yordamida hosil bo'lishi, oqsilning birlamchi tuzilishi, di- va tripeptid sintezida amalga oshiriladigan reaksiyalar, oqsilning fazoviy tuzilishi (ikkilamchi, uchlamchi va to'rtlamchi tuzilishi) va oqsillarni klassifikatsiyasi ko'rib chiqiladi.
- Oqsillarning vazifalari: Oqsillar organizmda qurilish materiali, hayotiy jarayonlarni amalga oshirish, himoya, energetik ta'minot va fermentativ faollik kabi vazifalarni bajaradi.
- Peptidlar va oqsillar tarkibi: Peptidlar va oqsillarning tarkibi aminokislotalardan tashkil topgan bo'lib, ularning izchilligi va joylashuvi oqsilning xususiyatlarini belgilaydi.
- Oqsillarning tuzilish darajalari: Oqsillarning birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to'rtlamchi tuzilishlari ko'rib chiqiladi. Har bir tuzilish darajasi o'ziga xos bog'lar va shakllanish usullari bilan tavsiflanadi.
- Oqsillarning tasnifi: Oqsillar proteinlar (oddiy oqsillar) va proteidlar (murakkab oqsillar)ga bo'linadi. Ularning har biri o'z navbatida kichik guruhlarga ajratiladi (albuminlar, globulinlar, xromoproteidlar, glikoproteidlar va boshqalar).
- Peptidlar sintezi: Peptidlar sintezi bosqichlari va usullari, xususan, qattiq fazali sintez usuli ko'rib chiqiladi.