Eganing grammatik belgisi
Ushbu kitob "Eganing grammatik belgisi" mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda o'zbek tilshunosligidagi ega tushunchasi, uning ifodalanishi, ma'no turlari va tuzilish xususiyatlari batafsil yoritilgan. Kitobda eganing gapdagi roli, boshqa bo'laklar bilan munosabati, turli stilistik va poetik vaziyatlarda qo'llanilishi kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Shuningdek, kitobda eganing tuzilishiga ko'ra turlari (sodda, sostavli, murakkab) va ularning o'ziga xos xususiyatlari misollar bilan tushuntirilgan. Kitob tilshunoslikka oid bo'lib, oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Gap bo'laklarini belgilashda asosiy mezonlar: Gap bo'laklarini aniqlashning asosiy mezonlari, ularning semantik va grammatik jihatlari, o'zaro aloqalari va gapdagi vazifalari tahlil qilinadi. Gap bo'laklarining gap tuzilishidagi o'rni va ahamiyati ko'rsatib beriladi.
- Ega va uning ifodalanishi: Eganning gapdagi o'rni, uning kesim bilan munosabati, ega qanday so'z turkumlari bilan ifodalanishi (otlar, olmoshlar, otlashgan sifatlar, harakat nomlari va boshqalar) va ularning o'ziga xos xususiyatlari misollar bilan tushuntiriladi.
- Eganing ma'no turlari: Eganning ma'no turlari (shaxs bildiruvchi, predmet bildiruvchi, belgi bildiruvchi, miqdor bildiruvchi, harakat-holat bildiruvchi, o'rin-joy bildiruvchi) va ularning gapdagi semantik vazifalari ko'rib chiqiladi. Har bir turga oid misollar keltiriladi.
- Eganing tuzilish turlari: Eganing tuzilishiga ko'ra turlari (sodda ega, sostavli ega, murakkab ega) va ularning o'ziga xos xususiyatlari tahlil qilinadi. Tuzilish turlarining gapdagi sintaktik vazifalari va ularning farqlari ko'rsatib beriladi.