Ғўзани кўсак қуртидан биологик химоялаш
Ushbu maqola g'o'za ko'sak qurti zararkunandasiga qarshi biologik kurash usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda ko'sak qurtining g'o'za hosiliga yetkazadigan zarari, zararkunandaga qarshi trixogramma (hasorot turkumi)dan foydalanishning samaradorligi va afzalliklari haqida ma'lumot beriladi. Tadqiqotlar Andijon viloyatida olib borilgan bo'lib, trixogrammani qo'llashning turli usullari (yetuk zotlar va g'umbaklar shaklida) sinab ko'rilgan hamda ularning samaradorligi baholangan. Maqolada trixogrammani g'umbak shaklida qo'llash samaraliroq ekanligi ta'kidlanadi, bu usulda zararkunandaga qarshi kurashda yaxshi natijalarga erishiladi, mehnat sarfi kamayadi va biologik samaradorlik oshadi.
Asosiy mavzular
- Ko'sak qurtining zarari: Ko'sak qurti g'o'za hosiliga katta zarar yetkazuvchi asosiy zararkunandalardan biri hisoblanadi. U 120 dan ortiq o'simliklar bilan oziqlanadi, lekin g'o'za, pomidor, makkajo'xori kabi ekinlarga ko'proq zarar yetkazadi. Zararkunandaga qarshi kurash olib borilmasa, hosil 30-40% gacha kamayishi mumkin.
- Biologik kurash usuli - Trixogramma: Trixogramma - ko'sak qurtiga qarshi biologik kurashda qo'llaniladigan foydali hasharot. U zararkunanda tuxumlariga o'z tuxumini qo'yib, ularni parazitlaydi va yo'q qiladi. Trixogrammani qo'llashning turli usullari mavjud: yetuk zotlar, g'umbaklar va boshqalar. Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, trixogrammani g'umbak shaklida qo'llash samaraliroq.
- Trixogrammani qo'llash samaradorligi: Trixogrammani g'umbak shaklida qo'llash ko'sak qurtiga qarshi kurashda 75-80% gacha biologik samaradorlikni ta'minlaydi. Bu usulda mehnat sarfi kamayadi, trixogramma uzoqroq saqlanadi va sifatliroq tarqatiladi. Shuningdek biologik samaradorlik 35-40 % ga oshadi.