Tuproq biologiyasi

Ushbu kitob tuproq biologiyasi va virusologiya fanlarining asosiy tushunchalarini, rivojlanish tarixini, tadqiqot usullarini va amaliy ahamiyatini yoritadi. Kitobda tuproq mikroorganizmlarining biosferadagi roli, tuproq hosil bo'lish jarayonidagi ishtiroki, oziqlanish xususiyatlari, sistematik guruhlari va virusli kasalliklar haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, kitobda tuproq va suv mikroflorasi, havoning mikrobiologik tarkibi, tuproq hayvonlari va ularning tuproqdagi ahamiyati kabi mavzular ham o'rin olgan.

Asosiy mavzular

• Tuproq mikrobiologiyasining rivojlanishi, predmeti va tadqiqot usullari: Tuproq mikrobiologiyasi fanining maqsadi va vazifasi, bo'limlari, rivojlanish tarixi, Lui Paster va boshqa olimlarning ishlari, mikrobiologiya tadqiqotlarining asosiy metodlari bayon etilgan.
• Prokariotlarning sistematik guruhlari: Bakteriyalar o'lchamlari, morfologiyasi, prokariot hujayralarning tuzilishi, hujayra devori, sitoplazmatik membrana, sitoplazma, nukleoid yadro, sporalar va ularning hosil bo'lishi kabi mavzular yoritilgan.
• Tuproq biotasi tarkibiga kiruvchi mollyuskalar va boʻgʻimoyoqlilar tiplari vakillarining tuproqdagi ahamiyati: Tuproq biotasi, mollyuskalar, boʻgʻimoyoqlilar hayotining tuproq muhiti bilan bog'liqligi, xelitseralilar kenja tipi vakillarining tuproqdagi ahamiyati kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
• Xalqali chuvalchanglarni tuproqdagi roli: Xalqali chuvalchanglar tipiga mansub tuproq hayvonlariga qisqacha tavsif, enxitreidlar oilasining ahamiyati, yomg'ir chuvalchanglari va ularning tuproqdagi ahamiyati, biogumus tarkibi haqida ma'lumotlar berilgan.
• Traxeya bilan nafas oluvchilar kenja tipi vakillarining tuproqdagi ahamiyati: Traxeya bilan nafas oluvchilar kenja tipining asosiy vakillari, kivsyaklar, laboyoqlilar, simfillar, paurapodalar, hasharotlar sinfi va zararkunandalarga qarshi biologik kurash usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
• Tuproq tarkibi, tuproq hayvonlarining yashash muhiti: Tirik organizmlar tuproqning ajralmas tarkibi, tuproq hayvonlarining yashash muhiti, hayvonlarni tuproq muhitida yashashga moslashishi va hayvonlarni tuproq hosil boʻlishi jarayonidagi ahamiyati kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
• Xelitseralilar kenja tipi vakillarining tuproqdagi ahamiyati: Chayonlar, o'rgimchaksimonlar, soxta chayonlar va kanalar turkumlari, ularning tuproqdagi faoliyati va ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
• Toʻgarak chuvalchanglarni tuproqdagi ahamiyati: To'garak chuvalchanglar toʻgʻrisida umumiy tavsif, nematodalar va og'iz aylangichlar sinflari, ularning tuproqdagi roli va ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
• Tuproq hosil boʻlishidagi biologik jarayonlar: Biosferada moddalar va energiyaning davriy aylanishi, tuproq hosil boʻlish omillari va jarayonlari haqida ma'lumot berilgan.
• Tuproq hayvonlarini biogeotsenozda tutgan oʻrni: Tuproq biogeotsenozi va ozuqa zanjiri, tuproq hayvonlari va mikroorganizmlar oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlar haqida ma'lumot berilgan.
• Tuproqning biologik indikatsiyasi: Tuproqning bioindikatsiyasi va biologik diagnostikasi, indikator hayvonlar va ularning xususiyatlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
• Virusologiya fani, uning rivojlanish tarixi: Virusologiya fanining vazifalari, rivojlanish tarixi va davrlari, virusli kasalliklar va viruslarning tuzilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
• Viruslarning shakli va tuzilishi: Oddiy va murakkab viruslar, ularning fizik va kimyoviy xususiyatlari, bakteriofaglarning morfologiyasi, tuzilishi va koʻpayishi kabi mavzularni oʻz ichiga oladi.
• Viruslarlarni oʻrganishda qoʻllaniladigan asosiy usullar: Viruslarni oʻrganishning asosiy metodlari, virusologiyada qoʻllaniladigan tekshiruv usullari, tovuq embrioniga yuqtirish usullari, va ochiq yuqtirish usuli texnikasi kabi usullar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
• Biosfera va mikroorganizmlar ekologiyasi va biokimyoviy faoliyati: Mikroorganizmlarning tabiatda tarqalishi, tuproq mikroflorasi, oltingugurtning tabiatda aylanishi, suv va havo mikroflorasi kabi mavzularni o'z ichiga olgan bo'lim.
• Mikroorganizmlarning biokimyoviy faoliyati: Tabiatda azotning aylanishi, ammonifikatsiya, nitrifikatsiya, denitrifikatsiya va atmosfera azotining biologik fiksatsiyasi kabi mavzularni o'z ichiga olgan bo'lim.