Gandbol bo`yicha ayollar jamolarini tayyorlashning o`ziga xos usullari
Ushbu bitiruv malakaviy ishi gandbol bo'yicha ayollar jamoalarini tayyorlashning o'ziga xos xususiyatlariga bag'ishlangan. Ishda sport fiziologiyasining asosiy tushunchalari, ayol organizmining biologik xususiyatlari, gandbolchi qizlarning jismoniy sifatlarini ularning menstrual sikliga ko'ra dasturlash ahamiyati kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, qo'l to'pchi qizlarning fiziologik holatini baholash usullari ishlab chiqilgan va yurak-tomir tizimi faoliyatini tadqiq etish uslublari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Ayollar jamoasi tayyorlanishining o'ziga xos xususiyatlari: Ayol organizmining erkak organizmidan farqlari, tana tuzilishi, mushaklarning ishlashi, umurtqa pog'onasi tuzilishi, yog' qatlami, yurak urishi, qon aylanishi tezligi, aerob va aenorob bakteriyalarni qabul qilish, o'pkaning tiriklik sig'imi, kislorod vazifasi, jinsiy yetilish davri, jismoniy rivojlanish ko'rsatkichlari, asab faoliyati.
- Ayol organizmining biologik o'ziga xos xususiyatlari: Ayol organizmining funksional va fiziologik xususiyatlari, hayz ko'rish davri, davrlarning takrorlanishi, hayz ko'rishning 5 davri (I-V fazalar), har bir fazaning xususiyatlari, follikula rivojlanishi, progesteron va estrogenlar ta'siri, tuxum hujayraning chiqishi (ovulyatsiya), sariq tana faollashuvi, hayz ko'rish oldi holati, sportchilar organizmining funksional tebranish holati.
- Gandbolchi qizlarning jismoniy sifatlarini ularning menstrual sikliga ko'ra dasturlash ahamiyati: Sportchining menstrual siklini bilishning ahamiyati, organizmni kuchaytirish va kamaytirish lozim bo'lgan davrlar, trenirovka vaqtlarini kuchaytirish mumkin bo'lgan fazalar, trenirovka vaqtlarini jiddiylik bilan kuzatib borish, yuklamalarni to'g'ri taqsimlash, noxush o'zgarishlar yoki lat yeyishlar oldini olish.
- Sport faoliyatida organizmda yuzaga keladigan holatlarning fiziologik ta'rifi: Sport oldi holati, razminka mashqlari ta'sirida yuzaga keladigan holat, ishga kirishish holati, turg'un holat, charchash holati va tiklanish holati. Start oldi holati (psixologik va fiziologik jihatlar). Start xolati. Jangovar tayyorgarlik, start oldi xayajoni, strart oldi apatiyasi. Razminkaning ahamiyati.
- Yurak-tomir tizimi faoliyatini tadqiq etish: Yurak urishi sur'ati (YUQS), arterial qon bosimi, sistolik, diastolik, va yurak urishi bosimi. Pal'patsiya usuli, elektrokardiogramma, pulsotaxometr, sfigmomanometr milining tebranishlari. 30 sekund ichida 20 marta o'tirib turish sinovi, turli xil yugurish sinovlari.