Baday tog`ay ta`biyiy qorıqxanasına biogeografiyalıq sıpatlama
Ushbu hujjat O`zbekiston Respublikasi Xalq Bilimlendiriw Ministrligiga qarashli A`jiniyaz nomidagi Nukis Davlat Pedagogika Institutida yaratilgan bakalavrlik ishidir. Unda Qoraqalpog`iston hududidagi tabiatni muhofaza qilish masalalari, ayniqsa "Baday to'g'ay" qo'riqxonasining bioekologik xususiyatlari o'rganilgan. Ishda hududning geografik joylashuvi, geologik tuzilishi, iqlimi, tuproqlari, o'simlik va hayvonot dunyosi tahlil qilinadi. Shuningdek, Amudaryo deltasidagi ekologik muammolar va ularni hal etish yo'llari ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Qoraqalpog'istonning tabiiy-geografik tavsifi: Hududning geografik joylashuvi, geologik rivojlanishi, geomorfologik tuzilishi, iqlim sharoitlari, gidrologiyasi va tuproq qoplami haqida ma'lumot beriladi. Qoraqalpog'istonning o'ziga xos tabiiy komplekslari va ularning o'zgarish tendentsiyalari tahlil qilinadi.
- "Baday to'g'ay" qo'riqxonasining tavsifi: Qo'riqxonaning geografik joylashuvi, tashkil etilishi, maydoni, o'simlik va hayvonot dunyosi batafsil yoritiladi. Qo'riqxonaning ekosistemasiga ta'sir etuvchi omillar, jumladan Qoraqalpog'iston magistral kollektorining ta'siri baholanadi.
- Qo'riqxonani muhofaza qilish choralari: Qo'riqxonaning ekosistemasini saqlab qolish va tiklash uchun amalga oshirilayotgan tadbirlar, shuningdek kelgusida qilinishi zarur bo'lgan ishlar ko'rsatib o'tiladi. Suv resurslaridan oqilona foydalanish, tuproq sho'rlanishiga qarshi kurashish, o'simlik va hayvonot dunyosini muhofaza qilish masalalari ko'rib chiqiladi.
- O'simliklar dunyosining floristik tahlili: Qo'riqxonada o'suvchi o'simliklarning tur tarkibi, tarqalishi, ekologik xususiyatlari tahlil qilinadi. Noyob va yo'qolib ketish xavfi ostida turgan o'simlik turlari, ularni muhofaza qilish choralari haqida ma'lumot beriladi. O'simliklarning xo'jalik ahamiyati, ulardan foydalanish istiqbollari ko'rsatiladi.
- Ekologik muammolar va ularning yechimlari: Amudaryo deltasidagi ekologik vaziyat, suv taqchilligi, tuproq sho'rlanishi, cho'llanish kabi muammolar va ularning salbiy oqibatlari tahlil qilinadi. Muammolarni hal etish yo'llari, jumladan suv resurslaridan oqilona foydalanish, meliorativ tadbirlar, ekologik monitoringni kuchaytirish kabi chora-tadbirlar taklif etiladi.