«Materiallar qarshiligi» fanidan laboratoriya mashg`ulotlari va ularni bajarish uchun uslubiy ko'rsatma
Ushbu kitob materiallar qarshiligi fanidan laboratoriya mashgʻulotlarini bajarish uchun uslubiy qoʻllanma boʻlib, unda materiallarning fizik-mexanik xossalari, choʻzilish, siqilish, buralish, koʻndalang va boʻylama egilish va chidamlilikka oid laboratoriya ishlari, sinov mashinalari va asbob-uskunalari haqida maʼlumot berilgan. Qoʻllanma oliy oʻquv yurtlari talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, ularga nazariy bilimlarini amaliy mashgʻulotlar orqali mustahkamlashga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Laboratoriya ishlariga tayyorgarlik koʻrish va bajarish tartibi: Laboratoriya ishlariga tayyorgarlik koʻrish, ishning maqsadini tushunish, bajarish tartibini bilish, asbob va jihozlarning tuzilishi, vazifasi va ularni ishlatish qoidalarini oʻrganish, texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilish.
- Sinov mashinalari: Statik va dinamik sinov mashinalari, yuklovchi mexanizm, kuch oʻlchagich qurilma, diagramma chizuvchi asboblar, mexanik va gidravlik uzatmali mashinalar, buralish va dinamik sinov mashinalari, qattiqlikni oʻlchovchi asboblar.
- Asboblar: Tenzometrlar (mexanik, optik-mexanik, elektr), torsiometrlar, ekstenzometrlar, indikatorlar, shtangensirkullar, simli qarshilik datchiklari.
- Poʻlatning boʻylama elastiklik moduli va koʻndalang deformatsiya koeffitsientini aniqlash: Poʻlatning boʻylama elastiklik modulini topish, Guk qonunini tekshirish, tajriba uchun kerakli asbob-uskunalar, sinaladigan namunalar, sinovni oʻtkazish tartibi, natijalarni ishlab chiqish va xulosalar.
- Uglerodli va legirlangan poʻlatni choʻzilishga sinash va choʻzilish diagrammasini qurish: Poʻlatni yemirilguncha choʻzilishga sinash, choʻzilish diagrammasini olish, mexanik tavsifini aniqlash, tajriba uchun kerakli asbob-uskunalar, sinaladigan namunalar, sinovlarni oʻtkazish tartibi, natijalarni ishlab chiqish va xulosalar.
- Turli materiallarni buralishga sinash: Buralishga sinash, sinovda ishlatiladigan mashinalar, sinaladigan namunalar, sinovlarni oʻtkazish tartibi, poʻlat, choʻyan va yogʻochni sinash.
- Yogʻoch toʻsinni egilishga sinash: Yogʻochning egilishdagi elastiklik modulini va mustahkamlik chegarasini aniqlash, tajriba uchun kerakli asbob-uskunalar, sinaladigan namunalar, sinovlarni oʻtkazish tartibi, natijalarni yakunlash.