Корхона-мустақил хўжалик юритувчи бозор субъекти
Ushbu kitob korxonalarning bozor iqtisodiyotidagi o'rni, boshqaruv xususiyatlari va tashkil etish tamoyillarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda korxonaning bozor subyekti sifatidagi maqsadlari, boshqaruvning o'ziga xos jihatlari, tashkil etish qoidalari, mulk shakllari va boshqaruv tizimlari ko'rib chiqilgan. Bundan tashqari, O'zbekiston Respublikasidagi korxonalar to'g'risidagi qonunchilik hujjatlari, ularni tashkil etish tartibi va faoliyatini tartibga solish masalalari yoritilgan. Kitobda korxonalarning iqtisodiy o'rni, vazifalari va bozor sharoitidagi faoliyatini tahlil qilishga qaratilgan nazariy va amaliy ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Korxonaning bozor iqtisodiyotidagi o'rni va vazifalari: Korxonaning bozor iqtisodiyotidagi maqsadlari foyda olish va ehtiyojni qondirishdan iborat. U texnik, ijtimoiy va ekologik maqsadlarni amalga oshirishi, resurslardan oqilona foydalanishi, boshqaruv, texnologik, ishlab chiqarish va tashqi aloqalarni yo'lga qo'yishi zarur.
- Korxonani boshqarishning xususiyatlari: Korxonani boshqarish jamiyatning muhim ko'rsatkichi bo'lib, insonning mehnat taqsimoti, kooperatsiya va iqtisodiy munosabatlaridan kelib chiqadi. Boshqaruv tizimi resurslarni yo'naltirish, mehnatni nazorat qilish va tartibga solishga qaratilgan.
- Korxonani tashkil etish tamoyillari va qoidalari: Korxonani tashkil etish iqtisodiy maqsadga muvofiqlik, resurslar imkoniyati va mahsulotga bo'lgan talabga asoslanadi. Tashkil etishning asosiy tamoyillari - bu tashkil qilish g'oyasi, muassislarni tanlash, bozor talabini o'rganish, nizom jamg'armasini shakllantirish, ta'sis hujjatlarini tayyorlash va davlat ro'yxatidan o'tish.
- Mulk shakllari va korxonalar: Korxonalar mulk shakllariga ko'ra xususiy, jamoa, davlat, aralash va xorijiy mulkka asoslangan korxonalarga bo'linadi. Ular iqtisodiyot sohalariga qarab sanoat, transport, qurilish va boshqa turlarga ajratiladi. Ishlab chiqarish hajmiga ko'ra kichik, o'rta va yirik korxonalar mavjud.