Лупинин алкалоиды әпиўайы эфирлериниң структура-функционаллық характеристикалары
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi sharoitida o'sadigan itsigek (Anabasis aphylla) o'simligidan ajratib olingan lupinin alkaloidining hosilalarini sintez qilish va ularning xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan ilmiy tadqiqotdir. Unda lupininning geterosiklik aminospirtlar bilan hosil qilgan simmetriyasiz efirlari va ularning xolin esterazasiga ta'siri, fizik-kimyoviy xususiyatlari, tuzilishi va biologik faolligi batafsil yoritilgan. Dissertatsiya zamonaviy bioorganik kimyo va fiziologik faol moddalar kimyosining dolzarb masalalariga bag'ishlangan bo'lib, yangi biologik faol birikmalar olishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Lupinin alkaloidining sintezi va xarakteristikasi: Lupinin alkaloidining hosilalari, ularning tuzilishi, olinish usullari, fizik-kimyoviy xususiyatlari va ularning biologik faolligi.
- Geterosiklik aminospirtlar bilan simmetriyasiz efirlar: Lupininning geterosiklik aminospirtlar (piperdin, morfolin) bilan simmetriyasiz efirlarini sintez qilish, ularning fizik-kimyoviy xususiyatlari va tuzilishini aniqlash.
- Xolin esterazaga ta'siri: Sintezlangan birikmalarning xolin esterazasiga (atsetilxolin esteraza va butirilxolin esteraza) ta'sirini o'rganish, ularning qaytar inhibotor ekanligini aniqlash va faollik darajasini baholash.
- Anabasis aphylla o'simligidan lupininni ajratib olish usullari: O'zbekiston florasida o'sadigan Anabasis aphylla o'simligidan lupininni ajratib olishning turli usullari, jumladan, nitrozlash usuli, sulfat kislota bilan ishlov berish usuli va boshqalar.
- Kimyoviy tahlil usullari: Sintezlangan birikmalarning tarkibi va tuzilishini aniqlashda ishlatiladigan kimyoviy analiz usullari, spektroskopiya (Iq, PMR), refraktometriya, xromatografiya kabi usullar haqida ma'lumot beradi.