Milliy dinlar
Ushbu kitob milliy dinlar haqida ma'lumot beradi. Unda milliy dinlarning kelib chiqishi, rivojlanishi, xususiyatlari va asosiy yo'nalishlari, shuningdek, ayrim milliy dinlarning ta'limoti, marosimlari va urf-odatlari haqida so'z yuritiladi. Kitobda xinduizm, jaynizm, sikxizm, daosizm, konfutsiychilik, sintoizm, yahudiylik va zardushtiylik kabi milliy dinlar batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Milliy dinlar: Milliy dinlar - ma'lum millatga xos bo'lgan, boshqa millat vakillari tomonidan qabul qilinmaydigan dinlardir. Ular urug'- qabila dinlaridan milliy davlat dinlariga qadar rivojlanish bosqichlarini o'tgan.
- Xinduizm: Xinduizm juda murakkab din bo'lib u kastachilik asosida tashkil etilgan. Unda Braxmanizm, Veydizm kabi diniy ta'limotlarga e'tiqod qilinib, Buddaviylik dinining ba'zi jihatlarini qabul qilgan.
- Jaynizm: Jaynizm er.av. VI asrda Hindistonda vujudga kelib, bu dinning asoschisi kshatriya kastasidan chiqqan afsonaviy Vardxamana Maxavira bo'lib hisoblanadi. Jaynizm ta'limoti nirvana va karma haqidagi ta'limotga asoslangan.
- Sikxizm: Sikxizm dini Panjobda guru yaʼni ustoz Nanak tomonidan asos solinib, unga ergashganlar o'zlarini sikxlar deb atashgan. Sikxizm Hindistondagi kuchli diniy islohotchilik harakati zaminida yuzaga kelgan.
- Daosizm: Daosizm-aslida falsafiy ta'limot bo'lib, u er.av.IV-II asrlarda Xitoyda paydo bo'lib, uning asosida er.av.II asrda Daosizm dini shakllandi. Daosizmning falsafiy tamoyillari “Dao Deszin” kitobida bayon etilgan.
- Konfutsiychilik: Konfutsiychilik. Qadimgi Xitoyda Lao-Szi falsafiy taʼlimoti bilan deyarli bir davrda Kun-Szi ning falsafiy taʼlimoti ham paydo bo'ldi. Konfutsiyning falsafiy va axloqiy g'oyalari markazida inson, uning aqliy va ma'naviy qiyofasi turadi.
- Sintoizm: Sintoizm dini Qadimgi Yaponiyada vujudga kelgan milliy davlat dini bo'lib, sinto so'zi "Xudolar yo'li” degan ma'noni bildiradi. Sintoizm ta'limotiga ko'ra, mikado ( imperator)- osmon ruhlarining davomchisidir.
- Yahudiylik: Yahudiylik. Yahudiylarning milliy davlat dini bo'lgan Iudaizm dunyoda keng tarqalgan bo'lib, u er.av.XIII asrda vujudga kelib bizga qadar jiddiy o'zgarishsiz yetib kela olgan dindir. Yahudiylik ta'limoti to'rt asosga tayanadi.
- Zardushtiylik: Zardushtiylik er.av. II – I mingyilliklarda Markaziy Osiyoda vujudga kelgan dindir. Zardushtiylik vahiy orqali e'lon qilingan jahondagi dinlarning eng qadimgisi bo'lib, u insoniyatga boshqa barcha dinlarga nisbatdan bevosita va bilvosita eng ko'p taʼsir o'tkazgan dindir.