Грунтлар механикаси
Ushbu kitob tuproq mexanikasi va poydevorlar qurilishiga oid asosiy tushunchalar, tamoyillar va usullarni o'rganishga bag'ishlangan. Unda tuproqlar klassifikasi, fizik xususiyatlari, kuchlanish-deformatsiya xususiyatlari, suv o'tkazuvchanligi, mustahkamligi va ularning poydevorlarga ta'siri kabi mavzular batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Tuproq mexanikasi faniga kirish: Tuproqlar va poydevorlar haqida umumiy tushunchalar, asosiy ta'riflar, fan vazifalari va ahamiyati, rivojlanish tarixi.
- Tuproqlarning tuzilishi, tarkibi va xossalari: Tuproq komponentlari (mineral zarralar, suv, gazlar), ularning turlari va xossalari, tuproqning tuzilishi va bog'lanishlari.
- Tuproqlarning fizik ko'rsatkichlari: Zichlik, namlik, g'ovaklik, suv o'tkazuvchanlik kabi asosiy fizik ko'rsatkichlar va ularni aniqlash usullari.
- Tuproqlarning tasnif ko'rsatkichlari va tasnifi: Turli tuproq turlarini (qo'ya, yirik donali, qumli, gilli) tasniflash mezonlari va usullari.
- Tuproq mexanikasining asosiy qonuniyatlari: Siqilish, zichlanish qonuni, Guk qonuni, nisbiy deformatsiya, Puasson koeffitsienti, deformatsiya moduli.
- Tuproqlarning suv o'tkazuvchanligi: Suv o'tkazuvchanlik xususiyatini o'rganish zarurligi, unga ta'sir etuvchi omillar, gidravlik gradient, Darsi qonuni.
- Tuproqlarning siljishga qarshiligi: Kulon qonuni, mustahkamlik ko'rsatgichlari, Mor aylanasidan foydalanish.
- Tuproqlardagi kuchlanishlarni aniqlash: Kuchlanishlarni aniqlashda chiziqli deformatsiyalanuvchi jism nazariyasini qo'llanilishi, markazlashgan kuch ta'siri, Burissinesk masalasi.
- Tekis tarqalgan kuchlardan tuproqlardagi kuchlanishlarni aniqlash: Tekis tarqalgan kuchlardan tuproqlardagi kuchlanishlarni aniqlashning elementar jamlash usuli.
- Kuchlanishlar tarqalishining tekkislikdagi masalalari: Tekislikdagi masalaga misollar, tekis tarqalgan kuchdan kuchlanishlarni aniqlash, bosh kuchlanishlar.
- Kuchlanishlar tarqalishining kontakt masalalari: Poydevorlar birklikning gruntlardagi kuchlanishlar tarqalishiga ta'siri.
- Gruntlarning chegaraviy kuchlanganlik holati nazariyasi: Zichlanish va surilish fazalari, boshlang'ich va yuqori chegaraviy bosimlar tushunchalari.
- Gruntlarga uzatiladigan boshlang'ich va yuqori chegaraviy bosimlarni aniqlash: Boshlang'ich chegaraviy bosimning tekislikdagi masalasi uchun hisobiy sxema.
- Qiyalikdagi gruntlarning surilishga turg'unligi: Qiyalikdagi gruntlarning surilish sabablari, erkin qiyaliklar turg'unligini aniqlash, aylana silindrik yuza bo'ylab surilish usuli.
- Gruntlarning tirgovuch devorlarga bosimi masalalari: Gruntlarning tirgovuch devorlarga faol va sust bosimlari.
- Gruntlarning deformatsiyalari va inshootlarni cho'kishini aniqlash usullari: Elastik deformatsiyani aniqlash usullari, uzluksiz tekis tarqalgan kuchdan grunt qatlamining cho'kishini aniqlash, poydevorlar cho'kishini aniqlashning elementar qatlamlab jamlash usuli.