Ўқиш ва адабиёт фанидан умумий ўрта таълим мактабининг ўқув дастури

Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan umumiy o'rta ta'lim maktablari uchun ishlab chiqilgan o'qish va adabiyot fanidan optimallashtirilgan o'quv dasturidir. Unda 1-4 sinflar uchun mo'ljallangan darsliklar, mavzular va o'qitish metodlari, shuningdek, adabiyot nazariyasi bo'yicha qo'llanmalar va kalit so'zlar keltirilgan. Dastur o'quvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda tuzilgan bo'lib, ularda axloqiy va estetik tarbiyani shakllantirishga qaratilgan materiallar mavjud.

Asosiy mavzular

1-sinf: O'zbekiston - mening Vatanim: Kitob bolalarda Vatan haqidagi vatanparvarlik tuyg'ularini shakllantirishga qaratilgan mavzularni o'z ichiga oladi. Vatanni sevishga, uni hurmat qilishga, ona tilini muqaddas bilishga va vaqtdan unumli foydalanishga o'rgatadi.
1-sinf: Biz buyuk xalqning avlodlarimiz: Matnlarni o'qitish orqali o'quvchilarni kattalarni hurmat qilishga va kichiklarni hurmatlashga, atrof-muhitga va foydalanadigan narsalarga ehtiyotkorona munosabatda bo'lishga o'rgatadi. Bolalarning o'zaro va tabiatga do'stona munosabatlarini shakllantiradi. Ajdodlar bilan faxrlanish tuyg'usini tarbiyalaydi.
1-sinf: Odob oltindan ham qimmat: Qo'shiqlar va matnlar yordamida bolalarni ahillikka chaqiradi, tabiatni muhofaza qilishga o'rgatadi, kundalik jismoniy mashqlar orqali sog'lig'ini mustahkamlashga o'rgatadi. O'quvchilarga odob-axloq qoidalarini singdiradi. Qo'shiqlarni yodlash va ularni chiroyli o'qish ko'nikmalarini shakllantiradi. Shuningdek, tez aytishlar orqali talaffuzi qiyin bo'lgan tovushlarni to'g'ri talaffuz qilish qobiliyatini shakllantiradi.
1-sinf: Bahor - yangilanish elchisi: Matnlar va qo'shiqlar yordamida tabiatning eng go'zal fasli bo'lgan bahor oylari, bahorda tabiatning uyg'onishi, undagi qushlarning sayrashi, daraxtlarning kurtaklari kabi tushunchalar bilan keng tanishtiradi. Bahor oyida sevimli.
2-sinf: Mening Vatanim - muqaddas maskanim: O'quvchilarga O'zbekiston Respublikasi, uning poytaxti Toshkent shahri ekanligi, Samarqand, Buxoro, Xorazm, Farg'ona, Andijon, Namangan, Qashqadaryo, Surxondaryo, Jizzax, Sirdaryo, Toshkent, Navoiy viloyatlari borligi tushuntiriladi. Har bir inson o'z Vatanini sevishi, uning tinch va obod bo'lishi uchun harakat qilishi kerakligi hayotiy misollar bilan tushuntiriladi.
2-sinf: Maktabim - bilim beshigim: O'quvchilarga maktab muqaddas joy, kitob ham muqaddas ekanligi amaliy tushuntiriladi. O'qituvchi ustoz-murabbiy ekanligi, u bolalarga ilm bulog'ining ko'zini ochib beruvchi buyuk va ardoqli inson sifatida hurmat qilinishi, bilim bulog'i bo'lgan kitobni sevish, uni asrab-avaylash o'quvchilarning vazifasi ekanligi, kitoblar ularga ko'plab voqealar haqida aytib berishi, shuning uchun ular katta boylik deb ta'riflanishi tushuntiriladi.
3-sinf: Mening Vatanim - oltin beshigim: Ushbu bo'limda o'quvchilarga O'zbekiston Respublikasining mustaqilligi, uning davlat bayrog'i, gerbi, Konstitutsiyasi haqida tushuncha beriladi. Har bir odam o'zi tug'ilib o'sgan Vatanini sevishi, uni uchun jonini ham ayamay, ona tilini qadrlashi, mustaqil davlatning haqiqiy farzandi bo'lishi, xalqning tinch hayoti, mehnat haqidagi badiiy asarlar, ilmiy-ommabop maqolalar o'qitilib o'rgatiladi.
4-sinf: Mustaqil yurtim mening: Ma'lum bolalar yozuvchilarining mustaqillikka bag'ishlangan asarlari. Ulardagi el-yurtimizning turmushi va O'zbekistonimizning o'sish-sur'atidagi ulkan ma'nosi berilgan asarlarni ilmiy tadqiq qilish. "O'zbekiston - o'z yurtim" degan temada ijodiy munozara tashkil etish.