Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасаларининг 3-4-синфлари учун табииёт фанидан 0,5 соатга қисқартирилган Ўқув дастури
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan, gumanitar fanlarga ixtisoslashtirilgan maktablarning 3-4-sinflari uchun tabiatshunoslik o'quv dasturidir. Dasturda tabiatshunoslik fanining maqsad va vazifalari, o'quvchilarga beriladigan bilimlar, shakllantiriladigan ko'nikmalar hamda darslarni tashkil etish bo'yicha metodik tavsiyalar berilgan. Dastur 3-sinfda tabiatda suv va havo, foydali qazilmalar, o'simliklar va hayvonot dunyosi, tabiat va inson salomatligi hamda tabiatni muhofaza qilish mavzularini o'z ichiga oladi. 4-sinfda esa Yer – Quyosh sistemasidagi sayyora, Yer yuzasi tabiatining xilma-xilligi va Vatanimiz bo'ylab sayohat mavzulari o'rganiladi.
Asosiy mavzular
- Kirish (3-sinf): Tabiatshunoslik fanining predmeti, tabiatning jonli va jonsiz olamlari, tabiat hodisalari haqida tushuncha beriladi.
- Tabiatda suv va havo (3-sinf): Suvning hayot manbai sifatidagi ahamiyati, suvni muhofaza qilish va tejash usullari, tabiatda havoning o'rni va ahamiyati, shamolning hosil bo'lishi kabi masalalar yoritiladi.
- Foydali qazilmalar (3-sinf): Foydali qazilmalarning turlari, ularning xalq xo'jaligidagi ahamiyati, foydali qazilmalardan oqilona foydalanish masalalari o'rganiladi.
- O'simliklar dunyosi (3-sinf): Tuproqning tarkibi, unumdorligi, tabiiy va madaniy o'simliklar, manzarali o'simliklar va ularni parvarish qilish usullari haqida ma'lumot beriladi.
- Hayvonot dunyosi (3-sinf): Yovvoyi hayvonlar, yirtqich va o'txo'r hayvonlar, hasharotlar, qushlar, uy hayvonlari va ularni parvarish qilish masalalari o'rganiladi.
- Tabiat va inson salomatligi (3-sinf): Odamning tuzilishi, odam tanasi, teri, skelet, muskullar, yurak, miya, ovqat hazm qilish, ovqatlanish qoidalari, o'pka va ularning vazifalari haqida ma'lumot beriladi.
- Tabiatni muhofaza qilish (3-sinf): Tabiat va inson munosabatlari, O'zbekiston Respublikasi Qizil kitobi, unga kiritilgan o'simliklar va hayvonlarni asrash masalalari yoritiladi.
- Yer – Quyosh sistemasidagi sayyora (4-sinf): Yulduzlar, Quyosh, Quyosh sistemasidagi sayyoralar, Kometalar, meteorlar, Oy, Yerning tuzilishi va o'lchami, Yerning o'z o'qi atrofida aylanishi, Yerning Quyosh atrofida aylanishi mavzulari o'rganiladi.
- Yer yuzasi tabiatining xilma-xilligi (4-sinf): Ufq va uning tomonlari, Yarimsharlar xaritasi, O'zbekiston tabiiy xaritasi, Yer yuzasining asosiy shakllari, O'zbekiston hududidagi tog' va tekisliklar, O'lkamiz hududidagi asosiy daryolar, o'rmon, cho'l, tog' va adir tabiati o'rganiladi.
- Vatanimiz bo'ylab sayohat (4-sinf): O'zbekiston Respublikasining ma'muriy xaritasi, viloyatlar va ularning tabiati, aholisi va diqqatga sazovor joylari o'rganiladi.