Gapning turlari (kuchirma gap va uzlashma gap)
Ushbu kitobda o'zbek tilidagi ko'chirma va o'zlashtirma gaplar mavzulari batafsil tahlil qilingan. Unda ko'chirma va o'zlashtirma gaplarning tuzilishi, farqlari, ishlatilish o'rinlari va tinish belgilari haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda ko'plab misollar keltirilgan va nazariy ma'lumotlar amaliy mashqlar bilan mustahkamlangan.
Asosiy mavzular
- O'zlashma gaplar: O'zlashma gaplar o'zga shaxsning gapini o'z so'zlaringiz bilan, mazmunini saqlagan holda, grammatik va leksik jihatdan o'zgartirib ifodalash usulidir. Ularning tuzilishi va ko'chirma gaplardan farqi tushuntirilgan, misollar bilan tasdiqlangan.
- Ko'chirma gaplar: Ko'chirma gaplar o'zga shaxsning gapini aynan, hech qanday o'zgartirishsiz ifodalash usulidir. Ko'chirma gaplarning tuzilishi, tinish belgilari bilan ajratilishi, avtor gapi bilan bog'lanishi kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Ko'chirma gaplarning turlari (dialog shaklida, undov gaplar va hokazo) va ularning o'ziga xos xususiyatlari tahlil qilingan.
- O'zlashtirma va ko'chirma gaplarni o'zgartirish usullari: Kitobda ko'chirma gapni o'zlashtirma gapga va aksincha aylantirish usullari batafsil tushuntirilgan. Bu jarayonda grammatik o'zgarishlar (zamonaviy o'zgarishlar, olmoshlar va boshqalar) qanday amalga oshirilishi, gaplarning mazmuniga qanday ta'sir qilishi misollar bilan ko'rsatilgan.
- Avtor gapi: Avtor gapi, ko'chirma yoki o'zlashtirma gapni kim aytayotganini ko'rsatadi va ko'chirma gapni nutqqa kiritadi. Shaxs, so'zlash ma'nosini bildiruvchi demak, aytmoq, gapirmoq. so'zlamoq va taqlidiy so'zlar shaklida ham kelishi mumkin.