Управление производством практикум

Ushbu oʻquv-metodik qoʻllanma "Ishlab chiqarishni boshqarish" fanining amaliy mashgʻulotlariga moʻljallangan boʻlib, talabalarga nazariy bilimlarni mustahkamlash va amaliy koʻnikmalarni rivojlantirishga yordam beradi. Qoʻllanmada turli sohalardagi tadbirkorlik faoliyatidan misollar, vazifalar va ularning yechimlari keltirilgan.

Asosiy mavzular

Iqtisodiy nazariyaning predmeti va uslubi: Ushbu mavzu iqtisodiy nazariyaning asosiy tushunchalari, predmetini va uslubini oʻrganadi. Talabalarga iqtisodiy hodisalarni tahlil qilish va baholash koʻnikmalarini shakllantirishga yordam beradi. Normativ va pozitiv iqtisodiyot farqi tushuntiriladi.
Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari: Ishlab chiqarish omillari, ishlab chiqarish imkoniyatlari egri chizigʻi, muqobil xarajat kabi tushunchalar ko'rib chiqiladi. Resurslardan samarali foydalanish yo'llari o'rganiladi.
Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari: Turli ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarning xususiyatlari, mulkchilik shakllarining iqtisodiyotga ta'siri tahlil qilinadi. Oʻzbekistonda bozor munosabatlarining rivojlanish tendensiyalari koʻrib chiqiladi.
Tovar-pul munosabatlarining rivojlanishi: Tovar-pul munosabatlarining kelib chiqishi va rivojlanish bosqichlari, pulning funksiyalari va ahamiyati o'rganiladi. Bozor iqtisodiyotida pulning roli tahlil qilinadi.
Bozor iqtisodiyotining mazmuni va faoliyat koʻrsatishi: Bozor iqtisodiyotining asosiy elementlari, bozor mexanizmi, talab va taklif qonunlari, narxning shakllanishi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati: Talab va taklif egri chiziqlari, bozor muvozanati, muvozanat narxi va hajmiga ta'sir etuvchi omillar o'rganiladi. Elastiklik tushunchasi tahlil qilinadi.
Raqobat va monopoliya: Raqobatning turlari, monopoliyaning kelib chiqishi va oqibatlari, monopoliyaga qarshi siyosat kabi masalalar yoritiladi.
Narxning mohiyati va shakllanish xususiyatlari: Narxning mohiyati, funksiyalari, narx shakllanishiga ta'sir etuvchi omillar, narx siyosati ko'rib chiqiladi.
Tadbirkorlik faoliyati. Tadbirkorlik kapitali va uning aylanmasi: Tadbirkorlik faoliyatining asosiy tushunchalari, shakllari, tadbirkorlik kapitali va uning aylanmasi, biznes-rejalashtirish masalalari o'rganiladi.
Korxonaning (firmaning) xarajatlari va foydasi: Korxonaning xarajat turlari, daromad va foyda tushunchalari, foydani maksimallashtirish yo'llari tahlil qilinadi.
Ish haqi va mehnat munosabatlari: Ish haqi turlari, ish haqiga ta'sir etuvchi omillar, mehnat bozori va undagi munosabatlar, kasaba uyushmalarining roli kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Agrar munosabatlar va agrobiznes: Yerga bo'lgan mulkchilik munosabatlari, yer rentasi, agrar siyosat kabi masalalar yoritiladi. Qishloq xo'jaligining iqtisodiy xususiyatlari tahlil qilinadi.
Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy parametrlari. Yalpi milliy mahsulot va uning harakati shakllari: Milliy iqtisodiyotning asosiy ko'rsatkichlari, YMM va uning tarkibiy qismlari, YMMni hisoblash usullari, makroiqtisodiy muvozanat kabi masalalar o'rganiladi.
Yigʻma talab va yigʻma taklif: Yig'ma talab va yig'ma taklif egri chiziqlari, ularga ta'sir etuvchi omillar, makroiqtisodiy muvozanat tahlil qilinadi.
Isteʼmol, jamgʻarma va investitsiya: Iste'mol, jamg'arma va investitsiyaning mohiyati, ularga ta'sir etuvchi omillar, Keynesning iste'mol nazariyasi kabi masalalar yoritiladi.
Iqtisodiy oʻsish va milliy boylik: Iqtisodiy o'sishning mohiyati, o'lchovlari, iqtisodiy o'sishga ta'sir etuvchi omillar va modellari ko'rib chiqiladi. Milliy boylik tarkibi tahlil qilinadi.
Proportsiyalar va milliy iqtisodiyotning muvozanati: Milliy iqtisodiyotning asosiy proportsiyalari, makroiqtisodiy muvozanatni ta'minlash yo'llari ko'rib chiqiladi.
Iqtisodiyotning davriyligi va makroiqtisodiy beqarorlik: Iqtisodiy sikllar, inqirozlar, ishsizlik va inflyatsiya kabi makroiqtisodiy beqarorlik ko'rinishlari tahlil qilinadi.
Mehnatkashlar umumiy kuchi, uning bandligi va ishsizlik: Mehnat resurslari, bandlik, ishsizlik turlari va ularni kamaytirish yo'llari, mehnat bozori va undagi munosabatlar kabi masalalar yoritiladi.
Moliyaviy tizim va moliyaviy siyosat: Moliyaviy tizim, davlat byudjeti, soliqlar va soliq siyosati, davlat qarzini boshqarish masalalari ko'rib chiqiladi.
Pul-kredit tizimi. Banklar va ularning bozor iqtisodiyotida roli: Pul, pul massasi, pul-kredit siyosati, bank tizimi va uning funksiyalari, markaziy bankning roli kabi masalalar tahlil qilinadi.
Bozor iqtisodiyotini tartibga solishda davlatning iqtisodiy roli: Bozor iqtisodiyotini tartibga solish zaruriyati, davlatning iqtisodiy roli, davlat tomonidan qo'llaniladigan tartibga solish usullari ko'rib chiqiladi.
Aholining daromadlari va ijtimoiy siyosat: Aholining daromadlari, daromadlar tengsizligi, kambag'allik va uni bartaraf etish yo'llari, ijtimoiy siyosat kabi masalalar yoritiladi.
Jahon xoʻjaligi va uning evolyutsiyasi: Jahon xo'jaligi, xalqaro iqtisodiy integratsiya, globalizatsiya kabi tushunchalar, xalqaro savdo va uning shakllari, tashqi savdo siyosati tahlil qilinadi.
Xalqaro iqtisodiy integratsiya va Oʻzbekistonning jahon xoʻjaligiga qoʻshilishi: Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati, shakllari, Oʻzbekistonning jahon xoʻjaligiga integratsiyalashuvi, Oʻzbekistonning tashqi iqtisodiy siyosati ko'rib chiqiladi.
Jahon bozori. Xalqaro valyuta va kredit munosabatlari: Jahon bozori, xalqaro valyuta tizimi, valyuta kurslari, xalqaro kredit munosabatlari kabi masalalar yoritiladi.