Kartashunoslik
Ushbu hujjat kartografiya fanining asosiy tushunchalari, usullari va tarixiy rivojlanishiga bag'ishlangan ma'ruzalar matnidir. Unda kartografik proyeksiyalar, belgilar, usullar, kartalarni tasniflash va ularning xususiyatlari kabi mavzular qamrab olingan.
Asosiy mavzular
- Kartashunoslikning ta'rifi va ahamiyati. Kartashunoslikning tarkibiy qismlari: Kartografiya fanining ta'rifi, tarmoqlari, fanlararo aloqalari, ilmiy-amaliy vazifalari, kartalarning turlari, elementlari, xususiyatlari va ahamiyati.Kartografik tasvirlash usullari.
- Geografik globus. Globuslar tarixi. Meridian va parallellarning holatlari: Globusning ta'rifi, turlari, meridian va parallellarning xususiyatlari, geografik koordinatalar, globusning ahamiyati.
- Kartashunoslik tarixini asosan tarixiy manbalar asosida o'rganilishi, fanning rivojlanish davrlari: Kartografik manbalar, ularning turlari, antik davr kartografiyasi, o'rta asrlarda kartografiya, manbalarga qo'yiladigan talablar, kartalarni yaratish usullari.
- Kartashunoslik fani tarixida O'rta Osiyo. O'rta osiyolik olimlarning kartografiyaga qo'shgan hissasi: O'rta Osiyoda kartografiyaning rivojlanishi, al-Xorazmiy, Beruniy va boshqa olimlarning kartografiyaga oid ishlari, Markaziy Osiyo kartografiyasining o'ziga xosligi.
- Yangi davr kartografiyasi va uning rivojlanish xususiyatlari: Yangi davr kartografiyasining rivojlanishi, Rossiyada kartografiya, O'zbekistonda kartografiyaning rivojlanishi,aerokosmik tadqiqotlar, kompyuterlashtirish.
- Mavjud kartografik materiallarni geodezik asoslari: Yer ellipsoidi, kartalarning matematik asosi, geodezik tayanch shaxobchalari, karta masshtabi.
- Kartografik proeksiyalarning turlari va ularning turli xil kartalar tuzishda qo'llanilishi: Kartografik proeksiyalar, kartalardagi xatoliklar, kartografik proeksiyalarning tasnifi, proeksiyalar va ularni xususiyatlari.
- Geografik kartalarda chiziqli belgilar usulidan foydalanish: Chiziqli belgilar usuli haqida tushuncha, chiziqli belgilar usulining qo'llanilishi, Siyosiy-ma'muriy chegaralar.
- Geografik kartalarda voqea va hodisalarni tasvirlashning miqdorli rang (fon) usuli: Miqdorli fon (rang) usulining ahamiyati, qo'llanilishi. Voqea va hodisalarni kartada tasvirlash usulining ko'rsatkichlari.
- Bir joyga tegishli diagrammalar usuli va uning kartalarda tasvirlanishi: Bir joyga tegishli diagrammalar usuli haqida tushuncha, qo'llanilishi. hodisalarni mutaxassislar baholaydi.