Lingvistik belgi nazariyasi
Kitob tilshunoslik belgilar nazariyasiga bag'ishlangan bo'lib, unda tilning belgilar sistemasi ekani, lingvistik belgining mohiyati, tuzilishi, xususiyatlari, turlari, moddiyligi va motivatsiya masalalari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, kitobda til va nutq birliklari, ularning o'zaro munosabati, lingvistik belgida semantik va pragmatik jihatlar tahlil etiladi.
Asosiy mavzular
- Tilning belgilar sistemasi ekani: Tilning belgilar sistemasi ekani uning asosiy hususiyati va universal tomondir. Bu bo'limda insonning dunyoni bilish jarayonida belgilar orqali aks ettirishi, ijtimoiy ahborotning moddiy ifodalovchilari belgilar ekani haqida so'z boradi.
- Lingvistik belgining tuzilishi: Lingvistik belgining tuzilishi masalasida ikki hil oqim vujudga kelganligi haqida so'z boradi. Birinchi oqim faqat ifodalovchini, ikkinchi oqim esa ifodalovchi va ifodalanmishni birgalikda lingvistik belgining tuzilishiga kiritadi.
- Lingvistik belgining xususiyatlari: Lingvistik belgining erkinligi, ketma-ketligi va diskretligi kabi xususiyatlari muhokama qilinadi. Erkinlik deganda ifodalovchi va ifodalanmish o'rtasidagi munosabatning erkinligi tushuniladi. Ketma-ketlik esa ifodalanuvchining vaqt bo'yicha uzluksizligini anglatadi. Diskretlik esa ifoda tomonining mayda elementlarga ajralish hususiyatidir.
- Lingvistik belgilarning turlari: Kitobda belgilar 3 katta turga ajratiladi: 1)Sanam belgilar; 2)Indeks belgilar; 3)Simvol belgilar.Har bir tur belgilar ifodalovchi va ifodalanmish orasidagi munosabatga qarab belgilanadi.
- Lingvistik belgida motivatsiya masalasi: Lingvistik belgida ifodalovchi va ifodalanmish orasidagi munosabat tilshunoslikning eng qadimiy muammolaridan biri ekani ta'kidlanadi.
- Belgi va til birliklari: Qaysi til birliklarini belgi deb hisoblash mumkinligi, til birligi terminining qaysi lingvistik tushunchalarni o'z ichiga olishi masalalari ko'riladi.