Шарқ санъати тарихига кириш

Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Sharq San'ati Tarixiga Kirish" fanidan o'quv-uslubiy majmuadir. Majmua O'zbekiston Davlat Sharqshunoslik Institutida ushbu fanni o'qitish uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

San'at Ijtimoiy Ong Shakli Sifatida: San'atning mohiyati, ijtimoiy hayotdagi o'rni, turlari (rassomlik, musiqa, teatr, adabiyot va h.k.), asosiy xususiyatlari, badiiy ifodalash vositasi ekanligi bayon etiladi. San'atshunoslik fanining rivojlanish bosqichlari ko'rsatiladi. Tasviriy san'atning asosiy tushunchalari (rasm, rang, plastika) tahlil qilinadi.
Mиср va Месопотамия санъати: Qadimgi Misr va Mesopotamiyaning san'ati (mil. av. IV ming yillikdan boshlab) o'rganiladi. Misr san'atining xususiyatlari, ehromlar, haykallar va tasviriy san'at namunalari ko'rib chiqiladi. Mesopotamiyaning shumerlar, akkadlar, vavilonlar va ossuriyoliklarning san'ati, me'morchiligi va haykaltaroshlik asarlari tahlil qilinadi.
Xettlar, Uрарту, Кичик Осиё, Мидия, Ахмонийлар, Эллинизм, Парфия ва Сосонийлар санъати: Mazkur hududlarda shakllangan davlatlar san'ati, shaharsozlik, diniy inshootlar, haykaltaroshlik va tasviriy san'at asarlari o'rganiladi. Zardushtiylikning o'rni va ahamiyati ko'rsatiladi. Ziviyadan topilgan xazinaning ahamiyati ochib beriladi. Qoya toshdagi qabrlar va ularning o'ziga xosliklari tahlil qilinadi.
O'rta Osiyoda yunon-baktriya, kushon, eftalit, turk xoqonligi davlatlari davrlarining san'ati: Markaziy Osiyoning geografik o'rni, ahamiyati va tsivilizatsiyalararo aloqalari ta'kidlanadi. Kushon, Yunon-Baqtriya, Eftaliylar va Turk xoqonligi davlatlaridagi buddizmning roli va ahamiyati ko'rsatilgan. Bu davrlarga oid arxeologik yodgorliklar (shahar xarobalari, san'at asarlari) tahlil qilinadi.
Мусулмон халқларининг VIII-XV асрлардаги санъати: Islom dinining tarqalishi va uning san'atga ta'siri, yangi davrning boshlanishi bayon etiladi. Abbosiylar davri san'ati (Bag'dod), islom me'morchiligi (masjidlar, saroylar), tasviriy san'at va xattotlik san'ati namunalari ko'rib chiqiladi. Musulmon madaniyatining Yevropaga ta'siri (Ispaniya) tahlil etiladi.
Hindiston san'ati: Mohenjo-Daro va Xarappa tsivilizatsiyalari, arilar, ilk davlatlar va buddizm dinining shakllanishi, buddizm san'ati (Stupalar, haykallar), Gandhara yodgorliklari, индуизм va me'morchilik kabi ko'plab davrlar yaratildi. Yodgorliklarining o'ziga xosligi va mohiyati ochib beriladi.
Xitoy San'ati: Uzoq Sharq tsivilizatsiyasining o'chog'i, Shan-In, Chjou, Tsin va Xan davlatlari negizida Xitoy tsivilizatsiyasi давлатчилиги, shaharsozligi va san'ati shakllanadi. Neolit va bronza davrlarida shakllangan asosiy alomatlari ko'rib chiqiladi.