Mehnat muhofazasi
Ushbu qo'llanma kasb-hunar kollejlari talabalari uchun mehnat muhofazasi masalalarini o'rganishga mo'ljallangan. U mehnat xavfsizligining huquqiy, tashkiliy va texnik jihatlarini, ishlab chiqarish sanitariyasi va gigiyenasini, shuningdek, favqulodda vaziyatlarda birinchi tibbiy yordam ko'rsatishni qamrab oladi.
Asosiy mavzular
- Mehnat muhofazasi fanining maqsad va vazifalari: Fanning asosiy maqsadlari, vazifalari, o'rganish sohalari, qonuniy asoslari va boshqa fanlar bilan bog'liqligi bayon etilgan.
- Mehnat muhofazasining huquqiy va me'yoriy asoslari: O'zbekiston Respublikasida mehnat muhofazasining asosiy qonunlari, standartlari, mehnat qonunchiligi, xodimlar huquqlari va javobgarligi ko'rib chiqiladi.
- Ish o'rnini tayyorlash: Ergonomika asoslari, ish o'rnini tashkil etish, inson omilining ahamiyati va ish joyini jihozlash tamoyillari yoritilgan.
- Ishlab chiqarish sanitariyasi va mehnat gigiyenasi: Ishlab chiqarishdagi zararli omillar, havo muhitini sog'lomlashtirish, shaxsiy gigiyena va kasbiy kasalliklarni oldini olish masalalari muhokama qilinadi.
- Ishlab chiqarishdagi jarohatlanishlar: Jarohatlanish sabablari, tahlil qilish usullari, xavfsiz va zararsiz mehnat sharoitlarini yaratish, hamda birinchi tibbiy yordam ko'rsatish bo'yicha ma'lumotlar berilgan.
- Nurlanish, shovqin va titrash kabi zararli ta'sirlardan himoyalanish: Shovqin, titrash, infra tovush va ultratovush kabi omillarning inson organizmiga ta'siri, ulardan himoyalanish usullari va me'yoriy talablar keltirilgan.
- Mashina va mexanizmlardan foydalanishda xavfsizlik texnikasi: Mashina va mexanizmlarning xavfli zonalari, himoya vositalari, signalizatsiya va xavfsizlik belgilari hamda elektr xavfsizligi masalalari o'rganiladi.
- Yong'in xavfsizligi: Yong'in va portlash sabablari, o't o'chirish vositalari, avtomatik yong'inga qarshi tizimlar, evakuatsiya yo'llari va yong'in xavfsizligi bo'yicha umumiy ma'lumotlar keltirilgan.