Dvigatellar va avtomobil nazariyasi

Ushbu kitob ichki yonuv dvigatellari va avtomobillar nazariyasiga bag'ishlangan bo'lib, oliy va o'rta maxsus ta'lim muassasalari talabalari uchun mo'ljallangan. Kitobda dvigatellarning tuzilishi, ishlash prinsiplari, nazariy sikllari, yonilg'i va yonish jarayonlari, shuningdek, avtomobillarning ekspluatatsion xususiyatlari batafsil yoritilgan. Bundan tashqari, kitobda dvigatellarni sinash usullari, muvozanatlash masalalari va ularning ishlashini ta'minlash yo'llari ham ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Texnik termodinamikadan ma'lumotlar: Issiqlik dvigatellari nazariyasining asoslari, ish jismining holatini belgilovchi ko'rsatkichlar, termodinamikaning qonunlari va jarayonlari.
Ichki yonuv dvigatellarining nazariy sikllari: Nazariy sikllarning turlari (o'zgarmas hajmda, o'zgarmas bosimda, aralash), ularning termik foydali ish koeffitsiyentini (FIK) aniqlash, sikllarning samaradorligiga ta'sir etuvchi omillar.
Yonilg'i va uning yonish kimyoviy reaksiyalari: Yonilg'i turlari, ularning tarkibi, yonish issiqligi, yonishning to'liq va chala reaksiyalari, havo ortiqlik koeffitsiyenti, yonish mahsulotlarini zararsizlantirish.
Ichki yonuv dvigatellarining sikllari: Haqiqiy sikllar, ularning nazariy sikllardan farqlari, to'rt taktli va ikki taktli dvigatellarning ishlash prinsiplari, siklning bosqichlari (kiritish, siqish, ish yo'li, chiqarish).
Ichki yonuv dvigatellarida sodir bo'ladigan jarayonlar: Gaz almashinuvi, kiritish va chiqarish jarayonlarining xarakteristikalari, karburatorli dvigatellarda aralashma hosil qilish, siqish jarayoni, yonish jarayoni, kengayish jarayoni.
Siklning o'rtacha bosimi, dvigatelning quvvati va tejamliligi: Siklning o'rtacha indikator bosimi, dvigatel quvvati, mexanik yo'qotishlar, effektiv quvvat va mexanik FIK, yonilg'i sarfi va FIK, dvigatelning issiqlik balansi.
Uchqun bilan o't oldiriladigan dvigatellarda aralashma hosil qilish: Karburatorning tuzilishi va ishlash prinsiplari, karburatorli dvigatelning eng katta tezlik rejimini rostlash, yonilg'i purkab aralashma hosil qilish jarayoni.
Dizellarning yonilg'i berish apparaturasi: Yonilg'i berish apparaturasining turlari (ajratilgan va ajratilmagan), yuqori bosimli yonilg'i nasosi, forsunkalar, yonilg'ini purkash jarayoni.
Dizellarda yonuvchi aralashma hosil qilish: Yonish kameralarining turlari (ajratilmagan va ajratilgan), hajmiy va pardali aralashma hosil qilish usullari, yonilg'ini purkash.
Krivoship-shatunli mexanizm kinematikasi: Krivoship-shatunli mexanizmning tuzilishi, kinematik bog'lanishlar, porshen yo'li, tezligi va tezlanishi.
Krivoship-shatunli mexanizm dinamikasi: Krivoship-shatunli mexanizmga ta'sir etuvchi kuchlar, massalarni keltirish, inersiya kuchlari, gaz bosimi, yig'indi kuchlar.
Dvigatellarni muvozanatlash va ularning ravon ishlashini ta'minlash: Dvigatellarni muvozanatlash usullari, silindrlari bir tekislikda joylashgan dvigatellarni muvozanatlash, V-simon dvigatellarni muvozanatlash.