O’zbekiston tarixi fanidan

Ushbu kitob O'zbekiston tarixini chuqur o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga mo'ljallangan ma'ruzalar matnidan iborat. Unda O'zbekiston davlatchiligining bosqichlari, ijtimoiy-siyosiy rivoji va madaniy merosi keng yoritilgan.

Asosiy mavzular

O'zbekiston tarixining predmeti, manbalari va ahamiyati: Ushbu mavzu O'zbekiston tarixining fan sifatidagi o'rnini, o'rganish ob'ektini va nazariy-metodologik asoslarini belgilaydi. Shuningdek, tarixiy manbalar va ularning ahamiyati haqida ma'lumot beriladi. Fanning jamiyatni tarbiyalashdagi roli ham ko'rsatiladi.
Markaziy Osiyo insoniyat tsivilizatsiyasining qadimgi o'choqlaridan biri: Markaziy Osiyoda qadimgi tsivilizatsiyaning shakllanishi, ibtidoiy jamoa tuzumi va uning davrlari, qadimgi ajdodlarning makonlari va turmushi tasvirlanadi. Shuningdek, urug'chilik jamoasining vujudga kelishi ham yoritiladi.
O'zbek davlatchiligi, uning poydevori va taraqqiyot bosqichlari: Davlat tushunchasi, jahon tarixidagi eng qadimgi davlatlar, mintaqamizda dastlabki davlat uyushmalarining vujudga kelishi, antik davlatlarning tashkil topishi, markazlashgan davlatlar va ularning boshqaruv tizimi haqida ma'lumotlar beriladi. Buyuk allomalarning davlatni boshqarish haqidagi fikrlari ham keltiriladi.
O'zbek xalqining etnik shakllanishi: Hozirgi o'zbek xalqining etnogenezini tashkil etgan qadimgi urug', qabila va elatlar, o'zbek xalqi etnik shakllanishining bosqichlari, o'zbek xalqi va hozirgi zamon haqida ma'lumot beriladi.
Ilk o'rta asrlarda o'zbek davlatchiligi: Erta o'rta asrlarda o'zbek davlatchiligi, ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayoti haqida ma'lumotlar keltiriladi. Eftaliylar davlati, Turk xoqonligi, Arab halifaligining istilosi va islom dinining yoyilishi ko'rib chiqiladi.
IX-XII asrlarda o`zbek davlatchiligi, ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayot: IX asrning boshlarida Movarounnahrdagi siyosiy ahvol, siyosiy hokimiyatning somoniylar tomonidan egallanishi, Movarounahrda Qorahoniylar sulolasi hukmronligi, Movarounahrda G'aznaviylar va Saljuqiylar hukmronligining o`rnatilishi, Muhammad Xorazmshoh davrida o`zbek davlatchiligi haqida ma'lumotlar beriladi.
Mo'g'ullar istilosi va zulmiga qarshi ko`rash Jaloliddin manguberdi: Chingizxon boshchiligida mo'g'ullarning Movarounnahrga bosqinchiligi, Movarounnahrda mo'g'ullar tomonidan joriy etilgan boshqaruv tartibi va uning zaiflashuvi ko'rib chiqiladi. XIII-XIVasrning birinchi yarmida O'rta Osiyo xalqlarining ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayoti tasvirlanadi.
Amir Temur davrida o`zbek davlatchiligi. Temur to`zuklari va hozirgi zamon: Amir Temurning markazlashgan davlat to`zishi va uni boshqarish tizimi, iqtisodiy va madaniy yuksalishi, Amir Temo`ing jahongirlik yurishlari va tashqi siyosati hamda Amir Temur to`zuklari va hozirgi zamon haqida ma'lumot beriladi.
Turkistonning xonliklarga bo`linib ketishi, sabablari va oqibatlari: Mamlakatning hududiy parchalanib xonliklarga bo`linishi, uning sabablari, Xonliklardagi ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy ahvol hamda O`zbek xonliklarining taraqqiyotida Yevropa mamlakatlaridan orqaga qolishi sabablari haqida ma'lumot beriladi.
Chor Rossiyasining Turkistonni bosib olishi: Chor Rossiyasi qo`shinlarining o`zbek xonliklari hududiga hujumi va uning asosiy qismini bosib olishi, Chorizmning Turkiston o`lkasida mustamlakachilik siyosati, Turkiston xalqlarining Chorizmning mustamlakachilik siyosati va zulmiga qarshi ozodlik ko`rashi va Turkistonda jadidlar harakati va uning mohiyati ko'rib chiqiladi.
Turkistonda mustabid Sovet hokimiyatining o'rnatilishi: 1917 yil Rossiyadagi inqilobiy to`ntarishlar davrida Turkiston o`lkasidagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat va o`lkada mustabid sovet hokimiyatining o`rnatilishi haqida ma'lumotlar keltiriladi. Shuningdek, “Turkiston muxtoriyati”ning tuzilishi va uning fojiali taqdiri ham yoritiladi.
Mustaqillik yillarida o`zbekistonning iqtisodiy, ma'naviy taraqqiyoti: O`zbekistonda bozor munosabatlarining shakllan-tirish yo`li, iqtisodiy isloxotlar, uning strategiyasi, ustuvor yo`nalishlari va bosqichlari haqida ma'lumotlar keltiriladi. Mustaqillik yillarida ma'naviy-madaniy hayot va O`zbekistonning milliy istiqlol g`oyasi, uning mohiyati va tarixiy ildizlari ham ko'rib chiqiladi.