Ekologiya ha`m ta`biyatti qorg`aw

Ushbu kitobda tabiatshunoslikning asosiy tushunchalari, jumladan biosfera, ekosistemalar, populyatsiyalar va atmosfera hamda ularning inson hayoti va ekologiyaga ta'siri, shuningdek, ularni muhofaza qilish yo'llari keng yoritilgan. Asosiy e'tibor O'zbekistonning tabiiy sharoiti, resurslari va ekologik muammolariga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • Kirisiw. Ekologiya kursı, wazıypası, maqseti, du`zilisi ha`m tariyxın u`yreniw usılları: Ekologiya fanining kirispe, maqsadi, vazifalari, tuzilishi va o'rganish usullari haqida umumiy ma'lumot beradi. Ekologiyaning rivojlanish bosqichlari va ilmiy izlanishlar ahamiyati tushuntiriladi.
  • Ta`biyat ha`m ja`miyet ortasindag`i mu`nasebetler.: Tabiat va jamiyat o'rtasidagi o'zaro munosabatlar, insonning tabiatga ta'siri, ekologik falokatlar va O'zbekistonning ekologik holati hamda inson salomatligi o'rganiladi.
  • Ta’biatti qorg’awdin iimiy teorialiq tiykarlari.: Ekologik omillar (abiotik, biotik, antropogen), ularning turlari, organizmlarning ularga moslashuvi va biologik normalar haqida ma'lumot beradi.
  • Populyatsiyalar ekologiyasi.: Populyatsiya tushunchasi, uning xususiyatlari, tuzilishi, o'z-o'zini tartibga solishi va o'simdorlik jihatidan qanday tasniflanishi tushuntiriladi.
  • Ekosistemalar ekologiyasi.: Biotsenoz va ekosistemalar tushunchalari, ularning tarkibiy qismlari, modda aylanishi va energiya almashinuvi, suksessiya jarayonlari va agroekosistemalar haqida ma'lumot beradi.
  • Biosfera.: Biosfera tushunchasi, V.I. Vernadskiy ta'limoti, biosferaning kosmik roli, noosfera masalalari va biosferaning tuzilishi hamda funktsiyalari o'rganiladi.
  • Tabiyg`ıy resurstar ha’m olardan tuwrı paydalanıw.: O'zbekistonning tabiiy resurslari, ularning ahvoli, tasnifi va ulardan to'g'ri foydalanish usullari, shuningdek, qazilma boyliklar va ularning ahamiyati haqida so'z yuritiladi.
  • Atmosfera ha`m onı qorg`aw.: Atmosferaning tabiat va tirik organizmlarga ta'siri, uning tarkibi, ifloslanish sabablari, oqibatlari va unga qarshi kurash yo'llari tushuntiriladi.
  • Suw resursi ha`m onı qorg`aw: Suvning tabiat va inson hayotidagi ahamiyati, suv muammolari, suvni tozalash usullari va O'zbekiston suv havzalarining ekologik holati hamda Aral dengizi muammolari o'rganiladi.
  • O`simlik resursları ha’m olardı qorg`aw.: O'simliklarning xilma-xilligi, ularning biosferadagi o'rni, biosferada va inson hayotidagi ahamiyati, tabiiy va himoyalangan o'simliklar hamda ularning qo'riqlash va ko'paytirish usullari haqida ma'lumot beradi.
  • Haywanlar dunyası ha’m onı qorg`aw.: Hayvonot dunyosining xilma-xilligi, ularning ekosistemadagi o'rni, inson hayotidagi ahamiyati, yo'qolib ketish sabablari va ularni muhofaza qilish hamda tiklash choralari haqida so'z yuritiladi.
  • Qorg`awg`a alıng`an territoriyalar.: Qo'riqxona, buyurtmaxona, milliy bog', tabiiy yodgorliklar va ekoqishloq kabi muhofaza etiladigan hududlar, O'zbekiston Qizil kitobi va unga kiritilgan noyob hayvonlar hamda o'simliklar haqida ma'lumot beradi.
  • Ta`biyattı qorg`aw ta`lim ha`m tarbiyalıq qa`siyetleri.: Ekologik ta'lim va tarbiyaning ahamiyati, uning biosferani saqlashdagi roli, O'zbekistonda ekologik ta'lim va tarbiyaning barkamol avlodni tarbiyalashdagi o'rni tushuntiriladi.