Арид ҳудудларда суғормасдан ҳосил олишнинг иқтисодий самарадорлиги
Ushbu ilmiy maqola O'zbekistonda arid hududlarda sug'orilmaydigan yerlarda hosil olishning iqtisodiy samaradorligini o'rganadi. Maqolada suv resurslarining tanqisligi, yerlarning sho'rlanishi kabi muammolar tahlil qilinadi va ularni hal etish yo'llari ko'rsatiladi. Sug'orishning turli usullari, jumladan, tomchilatib sug'orish usulining afzalliklari va kamchiliklari muhokama qilinadi. Namangan davlat universiteti tomonidan olib borilgan dala tajribalari asosida sabzavot ekinlaridan sug'orilmay hosil olish imkoniyatlari o'rganiladi va natijalar taqdim etiladi.
Asosiy mavzular
- Suv resurslarining tanqisligi va yerlarning sho'rlanishi muammolari: Maqolada dunyo miqyosida aholi sonining o'sishi bilan suv resurslariga bo'lgan talabning ortishi, yerlarning degradatsiyasi va sho'rlanishi kabi muammolar ko'rib chiqiladi. O'zbekistonda qishloq xo'jaligida foydalaniladigan yerlarning unumdorligini oshirish, suv resurslari bilan ta'minlash masalalari muhimligi ta'kidlanadi.
- Sug'orish usullarining tahlili: Maqolada sug'orishning turli usullari, jumladan, an'anaviy sug'orish va tomchilatib sug'orish usullarining afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilinadi. Tomchilatib sug'orishning suvni tejash, hosildorlikni oshirish kabi afzalliklari bilan birga, kapital xarajatlarning yuqoriligi, tizimning ishlashidagi qiyinchiliklar kabi kamchiliklari ham ko'rsatiladi.
- Sug'orilmaydigan dehqonchilik tajribalari: Maqolada Namangan davlat universiteti tomonidan olib borilgan dala tajribalari natijalari taqdim etiladi. Sabzavot ekinlari (pomidor, bulg'or qalampiri, baqlajon) va paxtadan sug'orilmay hosil olish imkoniyatlari o'rganiladi. Olingan hosildorlik ko'rsatkichlari va iqtisodiy samaradorlik tahlil qilinadi.