Sotsiologiya

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti talabalari uchun nashr qilingan "Sotsiologiya fanidan ma'ruza matni"dir. Kitobda sotsiologiya fanining mohiyati, tarixi, asosiy tushunchalari va metodlari batafsil yoritilgan. Kitob talabalar va soha mutaxassislari uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

Sotsiologiya fan sifatida: Sotsiologiya fanining vujudga kelishi, ob'ekti, predmeti, fanlar bilan aloqadorligi va sohaviy tizimlari haqida ma'lumot beriladi. Sotsiologiyaning asosiy tushunchalari, fanlar bilan aloqasi, umumsotsiologik nazariyalar, maxsus nazariyalar, O'zbekistonda sotsiologiyaning ob'yektlari, empirik tadqiqotlar, struktura, pozitiv sotsiologiya, predmet, tadqiqot ob'yekti, tarkibiy tuzilishi, ijtimoiy, nazariy va empirik sotsiologiya, maxsus va tarmoq yo'nalishlar, sotsial psixologiya kabi mavzular yoritilgan.
Sotsiologiya strukturasi: Antik dunyo sotsiologiyasi, Sharq mutafakkirlarining sotsiologik qarashlari, G'arbiy Yevropa sotsiologiya maktabi va XX asr sotsiologiyasi haqida ma'lumotlar beriladi. Pozitivizm, tushunuvchan sotsiologiya, omma, elita, ijtimoiy institutlar, so'fiylik, xanafiya, tabaqalashuv, tabaqa kabi mavzular yoritilgan.
Jamiyat yaxlit tizim sifatida: Jamiyat va ijtimoiylik tushunchasi, Sharq va g'arb sotsiologlarining jamiyat haqidagi qarashlari, zamonaviy jamiyatning turlari, XX va XXI asr madaniy tarixiy va siyosiy tizimlarni tavsiflash haqida ma'lumotlar beriladi. Jamiyat, farovonlik (mo'l-ko'llik) jamiyati, iste'mol qilish jamiyati, ochiq va yopiq jamiyat, industrial (sanoat) jamiyati, totalitar jamiyat, avtoritar jamiyat, demokratik jamiyat, ijtimoiy tuzilma kabi mavzular yoritilgan.
Sotsial guruhlar va sotsial institutlar: Sotsial guruh tushunchasi, sotsiologiyada sotsial institut tushunchasi va sotsial institutlar turlari, oila va nikoh, mehnat bozori, bandlik va ishsizlik, din sotsiomadaniy institut sifatida kabi mavzular yoritilgan. Ijtimoiy me'yor, jinoyatchilik, anomiya, ahloq, me'yorlar, qonun, ijtimoiy muhit, hatti-harakat, ijtimoiy hodisa, deviant xulq-atvor, ijtimoiy nazorat, ijtimoiy og'ishlar, muammoli vaziyat, anomiya kabi mavzular yoritilgan.
Shaxs sotsiologiyasi va deviant xulq-atvor: Shaxs tushunchasining mazmun-mohiyati, deviant xulq-atvor sotsiologiyasi, sotsial nazorat elementlari va sotsial me'yor turlari haqida ma'lumotlar beriladi.
Jamiyat sotsial strukturasi va stratifikasion jarayonlar: Sotsial struktura tushunchasi, sotsial stratifikasiya va sotsial harakatchanlik, migratsiya va uning tarixiy shakllari haqida ma'lumotlar beriladi.
Sotsial munosabatlar: Sotsial munosabatlar, ijtimoiy hamkorlik, begonalashuv turlari va ularning ijtimoiy oqibatlari hamda milliy mafkura - ijtimoiy munosabatlarning muhim tarkibiy qismi haqida ma'lumotlar beriladi.
Empirik sotsiologik tadqiqot va uning metodlari: Sotsiologik tadqiqot dasturining nazariy asoslari, sotsiologik tadqiqot usullari, anketa, intervyu, eksperiment usullarini qo'llanish texnikasi, kuzatish, panelli tadqiqot, empirik ma'lumotlarni tahlil qilish va qayta ishlash usullari hamda sotsiologik tadqiqotlar natijalarini tahlil qilish va umumlashtirish haqida ma'lumotlar beriladi.