Vobkent tumani hosil bo’lgan madaniylashgan sug’oriladigan o’tloqi-allyuvial tuproqlar klassifikasiyasi
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasining Buxoro viloyati Vobkent tumanidagi tuproqlarni oʻrganishga bagʻishlangan. Kitobda tuproqshunoslik, dehqonchilik va melioratsiya masalalari koʻrib chiqilgan boʻlib, tuproq paydo boʻlish omillari, tuproqlarning xossalari, ularning rivojlanishi va evolyutsiyasi tahlil etilgan. Vobkent tumani tuproqlarining unumdorligini oshirish yoʻllari va qishloq xoʻjaligi ekinlaridan yuqori hosil olish choralari haqida maʼlumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Adabiyotlar tahlili: Tuproqlar klassifikastiyasi, ularning kelib chiqishi, xossalari va tuproq paydo bo'lish jarayonlari aks ettirilgan. Klassifikastiya yaratishda tuproqning belgilari, kimyoviy tarkibi yoki fizikaviy xossalarini inobatga olinishi kerakligi ta'kidlangan. Tuproqlarni tasniflashning turli xil usullari, jumladan, genetik klassifikatsiya usuli ko'rib chiqilgan.
- O'zbekiston Respublikasining tabiiy tarixiy sharoitlari: Respublikaning geografik joylashuvi, iqlimi, relefi va tuproq paydo qiluvchi ona jinslari haqida ma'lumotlar keltirilgan. O'zbekistonning tekisliklari, plato va qirlari, adirlar va tog'lari tasvirlangan. Iqlimning kontinentalligi, haroratning o'zgarishi, yog'inning kamligi va havoning quruqligi kabi xususiyatlariga e'tibor qaratilgan.
- Tuproq paydo qiluvchi omillar: O'simlik va hayvonot olami, iqlim, relef, va tuproq yoshi kabi omillar tuproq paydo bo'lish jarayonida qanday ta'sir ko'rsatishi tahlil qilingan. O'simliklarning roli, mikroorganizmlarning ahamiyati va inson faoliyatining ta'siri alohida urg'u berilgan.
- Vobkent tumani haqida umumiy ma'lumotlar: Tumanning geografik joylashuvi, iqlimi, geomorfologiyasi, gidrogeologik sharoitlari va tuproqlari batafsil tavsiflangan. Hududning relefi, grunt suvlari holati va tuproq qoplami xususiyatlari ko'rsatilgan.
- Sug'oriladigan tuproqlarni baholash: Tuproq sifatini baholash usullari, tuproq bonitirovkasi va unumdorlik darajasini aniqlash mezonlari keltirilgan. Tuproqlarni agroishlab chiqarish guruhlariga ajratish tamoyillari va ularning xususiyatlari yoritilgan.