Sotsiologiya fanidan ma'ruzalar matni
Ushbu kitob jamiyat, ijtimoiy tuzilmalar va ijtimoiy jarayonlarni o'rganishga bag'ishlangan sotsiologiya faniga oid ma'ruzalar matnidir. Unda sotsiologiyaning asosiy tushunchalari, rivojlanish tarixi, tadqiqot usullari hamda jamiyatning turli aspektlari va sotsial o'zgarishlar nazariy jihatdan tahlil etiladi.
Asosiy mavzular
- Sotsiologiya fan sifatida: Sotsiologiya fanining predmeti, ob'ekti, vazifalari, asosiy yo'nalishlari va ijtimoiy fanlar tizimidagi o'rni, shuningdek O.Kontning sotsiologiya fanining asoschisi sifatidagi roli bayon etilgan.
- Sotsiologiya fanining strukturasi: Sotsiologiya fanining fundamental, nazariy va amaliy yo'nalishlari, ixtisoslashgan sohalari, makro- va mikrosotsiologiya kabi asosiy tarkibiy qismlari ko'rib chiqilgan.
- Jamiyat yaxlit tizim sifatida: Jamiyat va ijtimoiylik tushunchasi, jamiyat va davlat sotsiologiyasi, zamonaviy jamiyat turlari, Sharq mutafakkirlarining jamiyat haqidagi qarashlari kabi masalalar yoritilgan.
- Sotsial guruhlar va sotsial institutlar: Sotsial guruh tushunchasi, sotsiologiyada sotsial institut tushunchasi va uning belgilari, din va oilaning ijtimoiy institut sifatidagi roli, ijtimoiy mehnat va kasb masalalari tahlil qilingan.
- Shaxs sotsiologiyasi va deviant xulq-atvor: Shaxs sotsiologiyasi, deviant xulq-atvor sotsiologiyasi, ijtimoiy me'yorlar va ularning turlari, sotsial nazorat va deviant xulq-atvor sotsiologiyasi haqidagi nazariyalar kabi mavzularga bag'ishlangan.
- Jamiyat sotsial strukturasi va stratifikatsion jarayonlar: Sotsial struktura tushunchasi, stratifikatsion tizimlar (qullik, kasta, klan va sinf), sotsial stratifikatsiya va sotsial harakatchanlik (mobillik) masalalari hamda sotsial stratifikatsiya haqidagi nazariyalar ko'rib chiqilgan.
- Sotsial munosabatlar: Sotsial munosabat strukturasi va tushunchasi, birdamlik va tanazzul, begonalashuv va uning turlari, shuningdek milliy g'oya va mafkuraning sotsial munosabatlarni rivojlantiruvchi kuch sifatidagi o'rni tahlil etilgan.
- Ijtimoiy taraqqiyot sotsiologiyasi: Ijtimoiy taraqqiyot tushunchasining mazmun-mohiyati, evolyusion, revolyusion va reformistik taraqqiyotlar, sotsial reformalar va ularning turlari, sotsial boshqaruv tushunchasi masalalari ochib berilgan.
- Empirik sotsiologik tadqiqot va uning metodlari: Sotsiologik tadqiqot dasturi, sotsiologik tadqiqot turlari, sotsiologik tadqiqot natijalarini umumlashtirish hamda xulosa va amaliy tavsiyalar berish masalalari batafsil yoritilgan.