Jahon ta'lim tizimi

Ushbu uslubiy qo'llanma oliy o'quv yurtlari talabalari uchun "Jahon ta'lim tizimi" fanidan amaliy mashg'ulotlarni o'tkazishga mo'ljallangan. Qo'llanma 18 ta mavzuni qamrab oladi, har bir mavzu savol-javob tarzida tashkil etilgan va ilg'or pedagogik texnologiyalardan foydalanishga asoslangan. Unda tinglovchilarni o'ylantiradigan muammolarni yechish, individual ishlash va ilmiy izlanishga jalb qilishga qaratilgan ta'lim texnologiyalari bayon etilgan. Qo'llanma Buxoro Davlat Universiteti Turizm kafedrasi o'qituvchisi Toxirov J.R. tomonidan tuzilgan.

Asosiy mavzular

• Jahon ta'lim tizimini rivojlanishida xalqaro tashkilotlar va ularning faoliyati: Ushbu mavzu jahon ta'lim tizimida YuNESKO, YuNISEF, XMT kabi xalqaro tashkilotlarning roli va faoliyatini o'rganadi. Talabalarga tashkilotlarning maqsadi, vazifalari va ta'lim sohasidagi ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
• Mustaqil O'zbekistonda ta'lim tizimining rivojlanishi: O'zbekistonda ta'limni isloh qilish tamoyillari, ta'lim jarayonining mohiyati, vazifasi va maqsadi, umumta'limning moliyalashtirish istiqbollari muhokama qilinadi.
• Jahon mamlakatlari ta'limi taraqqiyotining ayrim masalalari: Ta'limni isloh qilishda o'quv dasturlarining ahamiyati, ta'limni integratsiyalashtirish va kasbga yo'naltirish masalalari, differensiyalashtirish muammolari va maxsus maktablar faoliyati ko'rib chiqiladi.
• Osiyo mamlakatlarida ta'lim-tarbiya jarayonining o'ziga xos xususiyatlari: Yaponiya ta'lim tizimi va uning tarkibi, boshlang'ich va o'rta ta'lim jarayonini tashkil qilish, o'rta maxsus va hunar-texnika ta'limi, Yaponiyada maktab siyosatining asosiy yo'nalishlari o'rganiladi.
• Xitoy va Arab mamlakatlarida maktab siyosatining asosiy yo'nalishlari: Xitoy ta'lim tizimi, Arab mamlakatlarida maktab siyosatining yo'nalishlari, Xitoy va Arab mamlakatlarida maktablarning tabaqalashuvi va xususiylashtirish masalalari muhokama qilinadi.
• Turkiyada ta'lim siyosatining olib borilishi: Turkiya ta'lim tizimining mamlakat Konstitutsiyasida ifodalanishi, ta'lim tizimi turlari, maktabgacha ta'lim, boshlang'ich ta'lim, o'rta maktab, litseylari va ularda ta'lim dasturlarining bajarilishi ko'rib chiqiladi.
• Hindiston va Malayziyada ta'lim tizimi: Hindiston ta'lim tarbiya jarayonlarining o'ziga xos xususiyatlari va Malayziyada ta'lim tizimi va maktab turlari (Tajriba maktablari, Ochiq maktablar, Darajalangan maktablari, Cherkov maktablari) bayon qilinadi.
• Yevropa mamlakatlarida ta'lim tizimi: Yevropa mamlakatlarida uzluksiz ta'lim tizimi, maktabgacha tarbiya, umumiy o'rta ta'lim, to'liq o'rta maktab, universitetlar va institutlar tuzilishi va printsiplari yoritiladi.
• Yevropa mamlakatlarida ta'lim-tarbiya masalalarining olib borilishi va qiyosiy tahlil: Yevropa mamlakatlarida ta'lim tizimini tashkil etishning asosiy printsiplari, xalq ta'limining qaror topishi va rivojlanishi, Fransiya va Angliya ta'lim tizimlari qiyosiy tahlil qilinadi.
• Ayrim rivojlangan mamlakatlar ta'lim tizimi: Polsha, Ruminiya va Italiyada ta'lim tizimlari tuzilishi va xususiyatlari, ularning o'ziga xos jihatlari tahlil etiladi.
• Ayrim rivojlangan mamlakatlarda ta'lim-tarbiya tizimi va qiyosiy tahlili: AQSH, Buyuk Britaniya va Niderlandiya ta'lim tizimlari batafsil ko'rib chiqiladi, qiyosiy tahlil qilinadi.
• Sharq mamlakatlarida ta'lim tizimi: Sharq mamlakatlarida uzluksiz ta'lim tizimi, maktabgacha tarbiya, umumiy o'rta ta'lim, universitetlar va institutlar tuzilishi va printsiplari yoritiladi.
• Sharq mamlakatlarida ta'lim islohotlari: Sharq mamlakatlarida ta'lim sohasidagi islohotlar, ta'lim tizimi, maktablar tiplari, o'qish muddatlari, o'quv rejalari va dasturlari muhokama qilinadi.
• Yevropa mamlakatlarida o'qituvchi mutaxassislarni tayyorlash muammosi: O'qituvchi mutaxassislarni tayyorlash muammosi, o'qituvchilar tayyorlash tizimi, pedagogika o'quv yurtlarida ta'lim mazmuni va o'qituvchilarning umumta'limiy tayyorgarligi masalalari o'rganiladi.
• Jahon mamlakatlarida pedagog kadrlarga bo'lgan ehtiyoj va ularni tayyorlash masalalari: O'qituvchilarni Yevropada dastlabki tayyorlash masalalari, ularni ishga qabul qilish va malakasini oshirish qoidalari muhokama qilinadi.
• Rivojlangan xorijiy mamlakatlarda oliy ta'lim tizimini boshqarish tajribasi: Rivojlangan xorijiy davlatlar ta'lim tizimidagi hozirgi yo'nalishlari, bakalavr va magistrlarni tayyorlashni boshqarish tajribasi, oliy ta'lim muassasasida tijorat faoliyati ko'rib chiqiladi.
• Sharq mamlakatlarida iqtisodiy ta'lim tizimida o'qituvchi mutaxassislarni tayyorlash muammosi: O'qituvchi mutaxassislarni tayyorlash masalalari, to'liqsiz o'rta maktablar uchun o'qituvchilar tayyorlash tizimi, pedagogika o'quv yurtlarida o'qituvchilarning kasbiy pedagogik tayyorgarligi masalalari o'rganiladi.
• Yevropa va Sharq mamlakatlarida o'quvchilarni g'oyaviy-siyosiy ruhda tarbiyalash: Yevropa va Sharq mamlakatlarida o'quvchilarni g'oyaviy-siyosiy ruhda tarbiyalash, g'oyaviy-siyosiy tarbiyaning roli va ahamiyati, intizomga bo'ysunish, o'zini-o'zi boshqarish kabi masalalar muhokama qilinadi.