Биотехнология асослари
Ushbu kitob biotechnologiya fanining asosiy tushunchalari, rivojlanish tarixi, vazifalari, molekulyar asoslari, gen injenerligi, mikroorganizmlarni ko'paytirish, fermentlarni ajratish, biopreparatlar ishlab chiqarish, immobillizasiya, xalq xo'jaligidagi ahamiyati, tibbiyot, oziq-ovqat sanoati va atrof-muhitni muhofaza qilishdagi roli kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Shuningdek, unda O'zbekistonda biotechnologiyaning rivojlanishi va istiqbollari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Biotechnologiyaning umumiy tushunchalari: Biotechnologiya fanining mohiyati, rivojlanish bosqichlari, vazifalari, O'zbekistonda rivojlanishi, istiqbollari va muammolari.
- Biotechnologiyaning xalq xo'jaligi, sog'liqni saqlash va fan sohalaridagi o'rni: Biotechnologiyaning qishloq xo'jaligi, energetika, tibbiyot, oziq-ovqat sanoati va geoekologiya sohalaridagi roli.
- Nuklein kislotalarning asosiy xossalari: Nuklein kislotalarning funksional va strukturaviy xossalari, DNK va RNKning biosintezi.
- Gen muhandisligining asoslari: Gen muhandisligining mohiyati, bakteriylar klonlari va shtammlarini olish, transformatsiya va transdaksiya hodisalari, transpozonlar, plazmidlar va restriktazalar haqida tushunchalar.
- Rekombinant DNK olish va genlar bibliotekasini yaratish: Rekombinant DNK olish usullari, vektor molekulalar, genlar bibliotekasini yaratish va individual genlarni ajratish texnologiyasi.
- O'simliklar gen muhandisligi: O'simliklar gen muhandisligi uchun vektorlar, genlarni to'g'ridan-to'g'ri o'tkazish usullari, biologik ballistika.
- Hayvonlar gen muhandisligi: Transfeksiya, viruslar asosidagi vektorlar, sut emizuvchi hayvonlar hujayrasiga DNK mikroin'ektsiyasi, embrionga genlarni yuborish va ularning ekspressiyasi, hayvonlarni klonlash.
- Hujayra muhandisligi: Hujayra muhandisligining mohiyati va vazifalari, organ, to'qima va protoplastni sun'iy oziq muhitlarida o'stirish, kallus to'qimasini olish, hujayra suspensiyasi, selektsiya, protoplastlarni qo'shish usullari.
- O'simlik hujayralari muhandisligi: O'simlik hujayralarini klonal mikrosuritirish, virusni aniqlash usullari, hujayra va to'qimalar bankini kriyosaklash, o'sish va rivojlanishni boshqarish.
- Bioenergetikada biotexnologiyaning roli: Energiya biokonversiyasi, quyosh energiyasidan foydalanish, etil spirti va vodorod ishlab chiqarish, bioenergiya elementlari.
- Fermentlar muhandisligi: Fermentlar va ularning xalq xo'jaligidagi ahamiyati, ishlab chiqarish texnologiyasi, ta'sir etuvchi omillar.
- Oziq-ovqat va ozuqa mahsulotlari ishlab chiqarish biotexnologiyasi: Oqsilli moddalar, aminokislotalar, vitaminli ozuqa preparatlari, lipidlar, alkogolli mahsulotlar ishlab chiqarish.
- Antibiotiklar ishlab chiqarish biotexnologiyasi: Antibiotiklar va ularning ahamiyati, sintezlovchi mikroorganizmlar, ishlab chiqarish texnologiyasi.
- Organik mahsulotlar biokonversiyasi: Organik mahsulotlarni biokonversiya qilish, biogaz ishlab chiqarish texnologiyasi.
- Yangi rivojlanayotgan biotexnologiyalar: Bio geotexnologiya, nano biotexnologiya.