Pul, kredit va banklar

Kitobda pul, kredit va banklar munosabatlari, ularning nazariy asoslari, amaliyotdagi ko'rinishlari hamda rivojlanish tendentsiyalari keng yoritilgan. O'quv qo'llanma talabalar, magistrantlar va soha mutaxassislari uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

Pulning mohiyati, zarurligi, funktsiyalari va roli: Pulning vujudga kelishi, rivojlanish tarixi, funktsiyalari va turlari, pulning zarurligi va ahamiyati, pulning jamiyatdagi iqtisodiy munosabatlardagi o'rni, pulning qiymati, funksiyalari (qiymat o'lchovi, muomala vositasi, to'lov vositasi, jamg'arma vositasi) kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
Pul aylanishi va uning tarkibi: Pul aylanmasining mohiyati, naqd pul va naqd pulsiz shakllarda hisob-kitob, naqd pulsiz hisob-kitoblarning tamoyillari va shakllari, pul aylanmasining tuzilishi, naqd pul aylanmasini tashkil etish, pul massasining tarkibi va o'zaro bog'liqligi, pulning funktsiyalari kabi mavzular o'rganilgan.
Pul muomalasini tashkil qilish va pul massasi: Pul muomalasi tushunchasi va tarkibi, naqd pullar aylanmasi va uning tarkibiy qismi, pul muomalasining o'rni va zaruriyati, O'zbekiston Respublikasi Markaziy bankining naqd pul muomalasi bo'yicha asosiy vazifalari, muomala uchun zarur bo'lgan naqd pullar miqdorini aniqlash asoslari, pul massasi va pul agregatlari kabi masalalarni qamrab olgan.
Pul tizimi: tushunchasi, turlari va elementlari: Pul tizimining mohiyati va elementlari, pul tizimining turlari, O'zbekiston pul tizimining tashkil topishi va rivojlanishi, O'zbekiston pul tizimining elementlari - kabi mavzular ko'rib chiqilgan. Pul birligi, baho masshtabi, pulning turlari, pul birliklari va belgilarini emissiya qilish tartibi va ularning ta'minlanganlik asoslari o'rganilgan.
Pul nazariyalari: Pul nazariyasining mohiyati, pulning metallik nazariyasi, pulning nominallik nazariyasi, pulning miqdoriy nazariyasi haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, turli iqtisodchilarning pulning mohiyati, ahamiyati, funksiyalari haqidagi qarashlari jamlangan.
Inflyatsiya va uning turlari: Inflyatsiyaning mohiyati va turlari, inflyatsiyaning vujudga kelish sabablari, inflyatsiyaning ijtimoiy – iqtisodiy oqibatlari, inflyatsiyaga qarshi siyosat masalalari yoritilgan. Inflyatsiyaning iqtisodiy mohiyati, turlari, oqibatlari va qarshi kurash choralari kabi mavzular ochib berilgan.
Kreditning zarurligi, mohiyati va funktsiyalari: Kreditning zarurligi va mohiyati, kreditning funktsiyalari, kredit munosabatlarida ishtirok etuvchi tomonlar, kredit turlari va shakllari, kreditlash tamoyillari kabi masalalar yoritilgan. Kreditning iqtisodiyotdagi roli ochib berilgan.
Kredit munosabatlarining rivojlanish bosqichlari: Kredit munosabatlarining rivojlanishini belgilovchi omillar, kredit munosabatlarining rivojlanish bosqichlari, kredit munosabatlari rivojlanishining zamonaviy tendensiyalari, O'zbekistonda kredit munosabatlarining o'ziga xos xususiyatlari kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
Kreditning turlari va shakllari: Kreditning shakllari va turlari, davlat krediti, bank krediti, iste'mol (ipoteka) krediti, tijorat krediti, xalqaro kredit kabi kredit turlari va ularning mohiyati, shakli, qo'llanilishi, afzalliklari va kamchiliklari yoritib berilgan.
Banklarning kelib chiqishi va bank tizimi: Banklarning vujudga kelishi va mohiyati, banklarning funktsiyalari, banklarning turlari, banklarning iqtisodiyotdagi roli, O'zbekiston pul tizimining rivojlanish tarixi, bank tizimi tarkibi, funksiyalari va vazifalari ko'rib chiqilgan.
Markaziy bank va uning funktsiyalari: Markaziy banklarning vujudga kelishi va funktsiyalari, O'zbekiston Markaziy banki, uning maqsadi va vazifalari, Markaziy bankning pul – kredit siyosati tahlil qilingan. Markaziy bankning asosiy vazifalari va pul-kredit siyosatini amalga oshirish mexanizmlari bayon etilgan.
Tijorat banklari va ularning funktsiyalari: Tijorat banklari va ularning tashkil topishi, tijorat banklarining funktsiyalari, tijorat banklarining aktiv va passiv operatsiyalari, tijorat banklarining noa’nanaviy operatsiyalari, tijorat banklari daromad va xarajatlari yoritilgan.
Nobank kredit tashkilotlari va ularning turlari: Kredit uyushmalari va ularning operatsiyalari, lombardlar va ularning tashkil topishi, mikrokredit tashkilotlari, nobank kredit tashkilotlarining resurs bazasi, nobank kredit tashkilotlarining aktiv operatsiyalari ko'rib chiqilgan.
Xalqaro valyuta munosabatlari va ularni tartibga solish masalalari: Xalqaro valyuta munosabatlariga umumiy xarakteristika, valyuta tizimi va uning elementlari, valyuta tizimining rivojlanish bosqichlari, valyuta kursi va uning turlari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, turli xil valyuta siyosatlari va ularning mohiyatlari ham yoritilgan.