Механизациялаштириш ва автоматлаштириш асослари
Ushbu kitob "Mexanizatsiyalash va Avtomatlashtirish asoslari" fanidan ma'ruzalar matni bo'lib, unda ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyalash va avtomatlashtirishning nazariy va amaliy asoslari ko'rib chiqiladi. Kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturiga muvofiq yozilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish. Mexanizatsiyalash va Avtomatlashtirishning qisqacha tarixi. O'zbekiston Respublikasi taraqqiyotida Avtomatlashtirishning roli: Mexanizatsiyalash va avtomatlashtirishning mohiyati, rivojlanish tarixi, O'zbekistonda avtomatlashtirishning ahamiyati, ЭHMning roli, kelajakdagi vazifalar
- Mexanizatsiyalash va Avtomatlashtirish to'g'risida umumiy ma'lumotlar: Mexanizatsiyalash, avtomatlashtirish, avtomatika, kibernetika, telemechanika tushunchalari, avtomatlashtirish bosqichlari, avtomatlashtirilgan liniyalar va sexlar, mashinasozlikda avtomatlashtirishning ahamiyati.
- Avtomatik tizimlar tasnifi: Avtomatik tizimlar haqida tushuncha, tuzilishi, turlari (statik, dinamik, chiziqli, nochiziqli, bir konturli, ko'p konturli), avtomatik rostlash tizimlari, avtomatik boshqarish tizimlari
- Datchiklar va Ularning Tasnifi: Datchiklar haqida tushuncha, turlari (parametrik, generator), xarakteristikalari (statik, dinamik), ishlash prinsiplari, misollar (rezistiv, induktiv, sig'imli, pyezoelektrik)
- Rele va uning turlari: Rele haqida tushuncha, turlari (elektromagnit, issiqlik, vaqt), ishlash prinsiplari, xarakteristikalari, qo'llanilish sohalari
- Ijrochi elementlar: Ijrochi elementlar haqida tushuncha, vazifalari, turlari (elektrik, gidravlik, pnevmatik), xarakteristikalari, misollar
- Stanoklarni donali zagotovkalar bilan ta'minlash qurilmalari: Stanoklarni zagotovkalar bilan ta'minlash usullari, qurilmalari, ularning tuzilishi va ishlash prinsiplari, turli xil yuklash qurilmalari
- Avtomatik Nazorat Qilish Tizimlari: Nazorat qilish, turlari (passiv, aktiv), avtomatik sozlash qurilmalari va ularning vazifalari, qo'llaniladigan elementlar, sozlash usullari
- Texnologik jihozlarni avtomatik boshqarish tizimlari: Avtomatik boshqarish tizimlari haqida tushuncha, klassifikatsiyasi (markazlashgan, nomarkazlashgan, uzluksiz, diskret, ochiq, yopiq), dastur tashuvchilarning turlari
- Metall kesish stanoklarini sonli dastur bilan boshqarish: Sonli dastur bilan boshqarish tizimlari (SDB), afzalliklari, qo'llanilishi, SDB qurilmalari, tokarlik stanoklarida SDB tizimlari
- Avtomatik liniyalar: Avtomatik liniyalar (AL), tuzilishi, AL turlari (universal, agregat, ixtisoslashgan), afzalliklari, qo'llanilishi, ALni boshqarish tizimlari
- Sanoat robotlari: Sanoat robotlari (SR) haqida tushuncha, vazifalari, turlari, tuzilishi, SRning kinematikasi, harakatlanish koordinatalari, yuritmalari
- Sanoat robotining kinematikasi: Kinematika haqida tushuncha, kinematik juftliklar, zanjirlar, harakatlanish darajasi
- Moslashuvchan Ishlab Chiqarish Tizimlari: MIChTda texnologik jixozlar, moslashuvchan ishlab chiqarish tizimlari (MICHM, MAL, MAU, MATs, MAZ) ning даражаси va texnik xususiyatlari.