Maqset baǵinińqili qospa gápti wóqitiw
Ushbu kitob qoraqalpoq tili sintaksisining o'qitilishiga bag'ishlangan bo'lib, unda qo'shma gaplar, ularning turlari va o'qitish metodlari batafsil yoritilgan. Kitobda sintaksisni o'qitishning nazariy asoslari, metodik tavsiyalar va amaliy mashqlar o'rin olgan. Shuningdek, qoraqalpoq tilida qo'shma gaplarni tahlil qilish va ularni nutqda to'g'ri qo'llash ko'nikmalarini shakllantirishga qaratilgan materiallar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Sintaksislik materiallar: Sintaksislik materiallar boshlang'ich sinflardan o'rgatiladi va ular qoraqalpoq tilining boshqa tarmoqlari bilan bog'liq holda o'tiladi. Sintaksisni o'qitish yuqori sinflarda amalga oshiriladi va unda gap qurilishi, grammatik qoidalari va gap turlari o'rgatiladi.
- Qo'shma gap haqida tushuncha: Qo'shma gapni o'rgatishdan oldin, oddiy gaplar ustida mashqlar bajariladi. Qo'shma gaplar kamida ikkita oddiy gapning birikishidan hosil bo'ladi, lekin har qanday oddiy gaplarni birlashtirib qo'shma gap hosil qilib bo'lmaydi.
- Bog'langan qo'shma gap: Bog'langan qo'shma gaplar ma'no jihatdan bir-biriga bog'liq bo'lgan gaplardan tashkil topgan. Ular tarkibidagi gaplar bog'lovchilar yordamida birikadi va ma'no yaxlitligini ta'minlaydi.
- Ergashgan qo'shma gap: Ergashgan qo'shma gaplar bosh va ergash gaplardan iborat bo'ladi. Ergash gap bosh gapga ma'no jihatdan tobe bo'ladi va uning ma'nosini to'ldiradi yoki aniqlik kiritadi.
- Maqsad ergash gapli qo'shma gap: Maqsad ergash gapli qo'shma gap bosh gapdagi harakatning maqsadini ifodalaydi. U 'nima uchun?', 'ne maqsadda?' kabi so'roqlarga javob beradi. Bunday gaplar asosan 'uchun' bog'lovchisi yoki fe'lning maqsad shakli yordamida tuziladi.
- Qo'shma gaplarni o'qitish usullari: Qo'shma gaplarni o'qitishda turli usullardan foydalanish kerak: tushuntirish, kuzatish, ko'rgazmalilik va tahlil. O'quvchilarga qo'shma gaplarni to'g'ri tushunishga yordam berish uchun turli mashqlar va topshiriqlar beriladi.