Tarmoq texnologiyasi va jihozlari (tajribaviy mashg’ulоtlarni bajarish bo’yicha)
Ushbu uslubiy qoʻllanma Oʻzbekiston Respublikasi oliy taʼlim muassasalarida “Texnologik mashinalar va jihozlar” yoʻnalishi boʻyicha tahsil olayotgan talabalarga moʻljallangan. Qoʻllanmada tolalarni dastlabki qayta ishlashdan tortib, tayyor gazlama yoki trikotaj mahsulotlarini olish texnologiyalarigacha boʻlgan jarayonlar, mashina va jihozlarning tuzilishi, ishlash prinsiplari va kinematik hisobi batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Tola tayyorlash jarayonlari: Tollalarni titish, aralashtirish va tozalash, tarash kabi jarayonlarning mohiyati, maqsadlari va texnologiyalari bayon etilgan. Har bir jarayonda ishlatiladigan mashinalarning tuzilishi va ishlash prinsiplari tahlil qilingan.
- Ip yigirish texnologiyasi: Ip yigirish jarayonining bosqichlari, jumladan cho'zish, qo'shish, piliklash va yigirish mashinalarining vazifalari, tuzilishi va kinematik hisobi batafsil ko'rib chiqilgan.
- Qayta tarash mashinalari: Qayta tarash jarayonining mohiyati, qayta tarash mashinalarining tuzilishi va ish prinsiplari, hamda ularning asosiy parametrlariga ta'sir etuvchi omillar yoritilgan.
- Piliklash mashinalari: Piliklash jarayonining maqsadi, mashinalar tuzilishi va ish prinsiplari, harakat uzatish qismlari va kinematik hisobi batafsil tahlil qilingan.
- Halqali yigirish mashinalari: Halqali yigirish mashinalarida ip hosil qilish jarayoni, pishitish va o'rash mexanizmlari, urchuq, halqa va yugurdak kabi elementlarning turlari va o'lchamlari o'rganilgan.
- Ipning xossalari va ularni baholash: Ipning asosiy xossalari (chiziqli zichlik, pishiqlik, buramlar soni, tozalik, notekislik) va ularni aniqlash usullari, shuningdek, ip sifatiga ta'sir etuvchi omillar ko'rsatilgan.
- Tabiiy ipak olish texnologiyasi: Tabiiy ipakning xossalari, pillalarni chuvashga tayyorlash jarayonlari va xom ipakni olish texnologiyasi batafsil yoritilgan.
- Pishitilgan iplar olish texnologiyasi: Ipni pishitish usullari, pishitilgan ipning xossalari, buramning pishiqlikka ta'siri, shuningdek pishitish jihozlarining o'ziga xos xususiyatlari tahlil qilingan.
- To'quvchilikka tanda va arqoq iplarini tayyorlash: To'quvchilikda ishlatiladigan o'ramlar, to'qimani to'quv dastgohida to'qish jarayoni, tanda va arqoq iplarini tayyorlash jarayonlari hamda ishlatiladigan mashinalar haqida ma'lumotlar berilgan.
- To'quv dastgohlari va ularning asosiy mexanizmlari: To'quvchilik jarayonida bajariladigan ishlar, to'quv dastgohlarining asosiy mexanizmlari (jakart, batan, zarba, zev hosil qilish) hamda mokisiz dastgohlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Trikotaj matolarini olish texnologiyasi: Trikotaj matolarini olish texnologiyasi, trikotaj mashinalarida to'qiladigan to'qimalarning tuzilishi, halqa hosil qilish a'zolari hamda yumaloq va bo'ylama trikotaj mashinalarining ishlash prinsiplari tahlil etilgan.