Xronologiya va metorologiy
Ushbu kitob, xronologiya va metrologiya fanlarining asosiy tushunchalari, tarixiy rivojlanishi, kalendarlar tizimi va o'lchov birliklarining evolyutsiyasini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, oliy o'quv yurtlari talabalari, tarix o'qituvchilari va ushbu sohalarga qiziquvchi keng kitobxonlar ommasiga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Xronologiya fanining maqsad va vazifalari: Xronologiya fanining shakllanishi, vazifalari va ahamiyati, shuningdek tarixiy va astronomik xronologiyaning farqi, yordamchi fanlar bilan aloqasi va O'rta Osiyolik olimlarning xronologiya faniga qo'shgan hissasi ko'rib chiqiladi.
- Metrologiya fanining maqsad va vazifalari: Metrologiyaning ta'rifi, vazifalari va ahamiyati, o'lchov birliklarining tarixi va rivojlanishi, hamda ajdodlarimizning o'lchovshunoslik sohasiga qo'shgan hissasi yoritiladi. Shuningdek, tarixiy metrologiyaning ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati ta'kidlanadi.
- Vaqtning o'lchov birliklari: Vaqtning dastlabki o'lchov birliklari: hafta, sutka, soat va ularning shakllanishi, turlari, vaqtni hisoblash usullari va kalendarlarda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
- Kalendarlar tarixi va turlari: Kalendarning ta'rifi, turlari (Quyosh, Oy va Oy-Quyosh kalendarlari), ularning tuzilishi, afzalliklari va kamchiliklari, mashhur kalendarlar (Misr, Yulian, Grigorian va boshqalar) haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, O'rta Osiyo olimlarining kalendar yaratishdagi hissasi yoritiladi.
- Zamonaviy kalendar loyihalari: Grigoriy kalendarining kamchiliklari, abadiy kalendar yaratishga urinishlar, turli takliflar (13 oylik va 12 oylik kalendar loyihalari), ularning afzalliklari va kamchiliklari, hamda hozirgi kunda kalendar islohoti masalasining dolzarbligi ko'rib chiqiladi.
- O'rta Osiyoda qo'llanilgan o'lchov birliklari: O'rta Osiyoda qadimdan qo'llanilgan og'irlik, uzunlik va hajm o'lchov birliklari, ularning ta'rifi, kelib chiqishi, ishlatilish o'rinlari va hozirgi kundagi ahamiyati haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, ularning metrik tizimga muvofiqligi ko'rsatiladi.
- Vaqt mintaqasining vaqtni hisoblashdagi o'rni: Mahalliy va mintaqa vaqti, Dekret vaqti, Vaqt xizmati.