Mikrobiologiya, fitopatologiya va qishloq xo’jalik biotexnologiyasi

Ushbu kitob mikrobiologiya, fitopatologiya va qishloq xo'jalik biotexnologiyasi fanidan laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish bo'yicha uslubiy qo'llanma bo'lib, qishloq xo'jaligi mahsulotlarini saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi ta'lim yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada laboratoriya ishlarining mazmuni, bajarish tartibi va talab qilinadigan jihozlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Mikroskop tuzilishi va mikroskop bilan ishlash qoidalari: Mikroskopning tuzilishi, foydalanish texnikasi, xizmat ko'rsatish va mikroskopik preparatlar tayyorlash usullari bayon etilgan.
Preparat tayyorlash va bo'yash usullari: Tirik mikroorganizmlarni o'rganish uchun preparat tayyorlash usullari, "Ezilgan tomchi" va "Muallaq tomchi" usullari, bakteriyalarni Gramm usulida bo'yash texnikasi keltirilgan.
Mikroorganizmlar hujayralarining shakllari: Mikroorganizmlarning asosiy shakllari (sharsimon, tayoqchasimon, spiralsimon) va ularning tuzilish xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan.
Mikroorganizmlarni o'stirish uchun ozuqa muhitlari va ularni tayyorlash usullari. Sterillash usullari: Mikroorganizmlarni o'stirish uchun sun'iy ozuqa muhitlarining turlari, tayyorlash usullari va sterilizatsiya qilish usullari (termik, filtrlash) batafsil yoritilgan.
Mikroorganizmlarni ekish usullari: Mikroorganizmlarni o'stirishga qarab turli ekish usullari (probirkaga ekish, Petri kosasiga ekish) va ularning texnikasi bayon etilgan.
Mikroorganizmlarni sof kulturasini ajratib olish usullari va ularni turlarini aniqlash usullari: Mikroorganizmlarning sof kulturasini ajratib olish usullari (siyraklanib boruvchi ekish, Perdilbev mikromanipulyatori) va ularni turlarini aniqlash usullari keltirilgan.
Spirtli bijg'ish: Spirtli bijg'ishning mohiyati, achitqilarning roli va bijg'ish jarayonida hosil bo'ladigan mahsulotlar haqida ma'lumot berilgan.
Sut kislotali va moy kislotali bijg'ish: Sut kislotali va moy kislotali bijg'ishning o'ziga xosliklari, bu jarayonlarda ishtirok etuvchi bakteriyalar va ularning ahamiyati yoritilgan.
Ammonifikatsiya, nitrifikatsiya va denitrifikatsiya: Ammonifikatsiya, nitrifikatsiya va denitrifikatsiya jarayonlarining mohiyati, ularni amalga oshiruvchi mikroorganizmlar va ularning ekologik ahamiyati tahlil qilingan.
Tuproq tarkibidagi mikroorganizmlarni aniqlash: Tuproq mikroflorasining tarkibi, miqdori va ularni aniqlash usullari (eritma tayyorlash, zich muhitga ekish) haqida ma'lumot berilgan.
Rizosfera mikroflorasini o'rganish. Epifit mikroorganizmlarni o'rganish: Rizosfera mikroflorasining o'ziga xosligi, epifit mikroorganizmlarning ahamiyati va ularni aniqlash usullari bayon etilgan.
Suv va havo tarkibidagi mikroorganizmlarni aniqlash: Suv va havo mikroflorasining tarkibi, miqdori va ularni aniqlash usullari (Kox usuli) keltirilgan.
Mikroorganizmlarni antogonistik xususyatlarini aniqlash: Mikroorganizmlar orasidagi antogonistik munosabatlar, antibiotiklar va ularning qishloq xo'jaligidagi ahamiyati yoritilgan.
Qishloq xo'jalik biotexnologiyasi laboratoriyasining tuzilishi, asbob-uskunalari va laboratoriyada ishlash qoidalari: Qishloq xo'jalik biotexnologiyasi laboratoriyasining tuzilishi, jihozlar, sanitariya-gigiena qoidalari va texnika xavfsizligi qoidalari keltirilgan.
Oʻsimlik xujayrasidan DNK ajratish. Bakteriya hujayrasidan plazmid DNK ni ajratish: Oʻsimlik xujayrasidan DNK ajratish usullari va Bakteriya hujayrasidan plazmid DNK ni ajratish usullari bayon etilgan.
Agarozali gelda DNK elektroforezi: Agarozali gelda DNK elektroforezi usuli va uning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
O'simlik hujayra va to'qimalarini o'stirish uchun oziqa muhitlari tayyorlash: O'simlik hujayra va to'qimalarini o'stirish uchun ishlatiladigan oziqa muhitlarining tarkibi va tayyorlash usullari keltirilgan.
Kartoshka apikal meristemasini ajratish va o'stirish: Kartoshka apikal meristemasini ajratish va o'stirish texnikasi, virussiz materiallar olish usullari bayon etilgan.
Steril o'simtalar o'stirish: Steril o'simtalar o'stirish, kulturalash usullari va ularning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
Fitoregulyatorlar yordamida kartoshka tugunaklarini tinim holatiga o'tishi va uyg'onishini boshqarish: Fitoregulyatorlar (gibberlin, 2-xloretilfosfop kislotasi) yordamida kartoshka tugunaklarini tinim holatiga o'tkazish va uyg'onishini boshqarish usullari keltirilgan.
Tugunak bakteriyalarni sof kulturasini ajratish va ular asosida bakterial preparat tayyorlash: Tugunak bakteriyalarni sof kulturasini ajratish va ular asosida bakterial preparat tayyorlash usullari haqida ma'lumot berilgan.
Entomopatogen bakteriyalar ajratish va ular asosida entomopatogen bakterial preparat olish: Entomopatogen bakteriyalar (Bacillus thuringiensis) ajratish va ular asosida entomopatogen bakterial preparat olish usullari bayon etilgan.
O'simliklarda bakteriyalar, viruslar, mikoplazmalar keltirib chiqaradigan kasallik belgilari: O'simliklarda bakteriyalar, viruslar va mikoplazmalar keltirib chiqaradigan kasalliklarning tashqi belgilari va ularni aniqlash usullari keltirilgan.
Gulli parazit o'simliklar: Gulli parazit o'simliklarning (shumg'iya, zarpechak, o'mela) biologik xususiyatlari, tarqalishi va ularga qarshi kurash choralari haqida ma'lumot berilgan.
G'o'za kasalliklari: G'o'za kasalliklarining (ildiz chirish, gommoz, vertitsillyoz so'lish, makrosporioz) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Boshoqli don ekinlari kasalliklari: Boshoqli don ekinlari (bug'doy, arpa, suli, sholi) kasalliklarining (qora kuya, zang, gelmintosporioz, fuzarioz) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari bayon etilgan.
Beda kasalliklari: Beda kasalliklarining (zang, qo'ng'ir dog'lanish, un-shudring, askoxitoz, fuzarioz) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Kartoshka va pomidor kasalliklari: Kartoshka va pomidor kasalliklarining (fitoftoroz, makrosporioz, halqali chirish, bakterial rak) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Lavlagi, karam, piyoz, sabzi kasalliklari: Lavlagi, karam, piyoz, sabzi kasalliklarining (fomoz, alternarioz, fuzarioz, soxta un-shudring) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Poliz ekinlari kasalliklari: Poliz ekinlari (tarvuz, qovun, bodring, qovoq) kasalliklarining (fuzarioz so'lish, un-shudring, ildiz chirish, bakterioz) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Danak va urug' mevali daraxtlar kasalliklari: Danak va urug' mevali daraxtlar (olma, nok, behi, olxo'ri, gilos, shaftoli) kasalliklarining (parsha, monilioz, bakterial rak) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Tok va tut kasalliklari: Tok va tut kasalliklarining (oidium, antraknoz, bakterial rak, soxta un-shudring) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Yong'oq mevali daraxtlar kasalliklari: Yong'oq mevali daraxtlar (yong'oq, bodom, pista) kasalliklarining (bakterioz, qo'ng'ir dog'lanish, un-shudring) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Manzarali daraxtlar kasalliklari: Manzarali daraxtlar (qayrag'och, chinor, kashtan) kasalliklarining (grafioz, qora dog'lanish, un-shudring) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.
Rezavor mevali ekinlarning kasalliklari: Rezavor mevali ekinlar (qulupnay, malina, smorodina) kasalliklarining (antraknoz, soxta un-shudring, oq dog'lanish) kelib chiqish sabablari, belgilari va ularga qarshi kurash choralari yoritilgan.