Qotirma matolar uchun o’zgaruvchan zichlikdagi matolar ishlab chiqarish tehnologiyasi
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tayyorlangan, Toshkent to'qimachilik instituti (hozirda Toshkent to'qimachilik va yengil sanoat instituti) materialshunoslik kafedrasi dotsenti N.K.Abbasova, B.B.Axmedov, T.A.Ochilovlarning "Yengil sanoat maxsulotlari materialshunosligi" nomli o'quv qo'llanmasi asosida tayyorlangan. Kitobda asosan, qotirma matolar uchun o'zgaruvchan zichlikdagi matolar ishlab chiqarish texnologiyasi haqida ma'lumot berilgan. Ushbu kitobda to'qimachilik sanoatining asosiy jihatlari, matolarning turlari, ularning texnik xususiyatlari, texnologik jarayonlar, hisob-kitoblar, jihozlardan foydalanish koeffitsentlari, xom ashyo balansi, mehnat muhofazasi, yong'inga qarshi kurash choralari va boshqa muhim masalalar atroflicha yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: O'zbekiston iqtisodiyotining rivojlanishi, sanoatni modernizatsiya qilish, eksportni rivojlantirish va to'qimachilik sanoatining ahamiyati haqida umumiy ma'lumot beriladi.
- Astarlik matolar va ularni turlari: Ustki kiyimlar uchun ishlatiladigan astarlik matolarning turlari, tasnifi, ularning xossalari va ishlatilishi haqida ma'lumot beriladi.
- Ip gazlamalar assortimenti: Paxta tolasi va boshqa sun'iy hamda tabiiy tolalar asosida ishlab chiqariladigan ip gazlamalarning turlari, xossalari va assortimenti haqida ma'lumot beriladi.
- Qotirma matolar turlari va texnik ko'rsatkichlari: Kiyimlar shaklini saqlash va qomatni mustahkamlash uchun ishlatiladigan qotirma matolarning turlari, ularning tuzilishi, texnik ko'rsatkichlari va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
- To'qima tavsifi va to'qima tuzilishini loyihalash: Qotirma matolarning to'qima tavsifi, tuzilishi, ip tarkibi, chiziqli zichligi, arqoq va tanda ipining zichligi hamda ularning o'rtacha chiziqli zichligi, to'qima o'rilishi, g'alati zichligi kabi texnik ko'rsatkichlarni hisoblash va loyihalash usullari bayon etiladi.
- To'qiv dastgoxini tanlash: To'qima assortimentiga mos keladigan to'quv dastgoxining turini tanlash, ishchi kengligini aniqlash, to'quv dastgoxiga ishlatiladigan iplarning texnik ko'rsatkichlari va ularni asoslash usullari batafsil yoritiladi.
- Chiqindilarni hisoblash: To'quv ishlab chiqarish jarayonida ip va tolalarning chiqindilarini hisoblash, ularning miqdorini aniqlash va chiqindilarni kamaytirish usullari bayon etiladi.
- Jihozlardan foydalanish koeffitsientlari va ish unumdorligi xisobi: Tanlangan mashina va dastgohlarning tezligi, ish unumdorligi hamda ulardan foydalanish koeffitsientlarini hisoblash usullari keltirilgan.
- Korxonaning tashkiliy texnologik ko`rsatkichlari: Korxonaning asosiy texnologik ko'rsatkichlari, xom ashyo sarfi, energiya istemoli, ishchilar soni va ularning sonini aniqlash kabi masalalar yoritilgan.
- Tugallanmagan ishlab chiqarish: Tugallanmagan ishlab chiqarish turlari va ularning hajmini hisoblash usullari bayon etilgan.
- Mehnat muhofazasi: To'qimachilik korxonalarida yong'inga qarshi kurash choralari, yong'in xavfi bo'yicha tasniflash, yong'inlardan himoyalash tadbirlari va xavfsiz ish sharoitini yaratish bo'yicha ma'lumotlar berilgan.
- Xulosa va tavsiyalar: Bitiruv malaka ishining asosiy xulosalari va keltirilgan natijalar asosida qotirma matolar ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.